Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023 στο περιοδικό Astronomy & Astrophysics ανακοινώνει την ανακάλυψη δύο νέων πλανητικών συστημάτων σε τροχιά γύρω από αστέρια παρόμοια με τον ήλιο μας, γνωστά και ως ηλιακά ανάλογα. Επικεφαλής της μελέτης ήταν ο Δρ Eder Martioli, ερευνητής στο Laboratório Nacional de Astrofísica (LNA/MCTI) και συνεργάτης ερευνητής στο Institut d'astrophysique de Paris (IAP), και ο Δρ. Guillaume Hébrard, ερευνητής στο Institut d'astrophysique de Paris (IAP).
Οι παρατηρήσεις χάρη στις οποίες ανιχνεύθηκαν αυτά τα δύο συστήματα, που ονομάζονται TOI-1736 και TOI-2141, πραγματοποιήθηκαν χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA και το φασματογράφο SOPHIE που είναι εγκατεστημένο στο τηλεσκόπιο 1,93 μέτρων στο Observatoire de Haute-Provence (OHP) στη νότια Γαλλία. Πλανητικά συστήματα όπως αυτά όχι μόνο επεκτείνουν την κατανόησή μας για το σχηματισμό και την εξέλιξη των πλανητών γύρω από αστέρια που μοιάζουν με τον ήλιο, αλλά επιτρέπουν επίσης σε πιο ακριβείς μετρήσεις των φυσικών ιδιοτήτων αυτών των πλανητών αξιοποιώντας την ομοιότητα μεταξύ των άστρων αυτών και του ήλιου μας.
Το πρώτο σύστημα, το TOI-2141, αποτελείται από ένα αστέρι που βρίσκεται 250 έτη φωτός μακριά, με μέγεθος σχεδόν ίδιο και ελαφρώς μεγαλύτερης ηλικίας από τον ήλιο μας. Ο πλανήτης, TOI-2141b ανιχνεύθηκε χρησιμοποιώντας τη μέθοδο διέλευσης, όπου ο πλανήτης περνά μπροστά από το αστέρι, προκαλώντας μικρές περιοδικές εκλείψεις που επιτρέπουν την ανίχνευσή του παρακολουθώντας τις διακυμάνσεις στη φωτεινότητα του άστρου. Αυτός ο πλανήτης έχει διάμετρο τρεις φορές μεγαλύτερη από της Γης και μάζα περίπου 24 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης, συνεπώς ταξινομείται ως μίνι-Ποσειδώνας.
Ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από το αστέρι κάθε 18,26 ημέρες, έχοντας μια απόσταση από αυτό μόλις το 13% της απόστασης μεταξύ Γης και Ήλιου. Λόγω της εγγύτητάς του με το αστέρι, υπολογίζεται ότι ο πλανήτης έχει θερμοκρασία περίπου 450°C. Η πυκνότητά του υποδηλώνει την παρουσία βραχώδους πυρήνα και ατμόσφαιρας με μεγάλη ποσότητα νερού, αν και αποκλειστικά σε αέρια μορφή λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Δεν έχουν εντοπιστεί άλλοι πλανήτες σε αυτό το σύστημα, αλλά η πιθανότητα εύρεσης μικρότερων πλανητών δεν μπορεί να αποκλειστεί λόγω των περιορισμών των μεθόδων παρατήρησης.
Το δεύτερο σύστημα αυτής της ανακάλυψης, το TOI-1736, αποκαλύφθηκε ότι είναι κάπως πιο εξωτικό. Το κύριο αστέρι βρίσκεται σε απόσταση 290 ετών φωτός και μοιάζει πολύ με τον ήλιο, ειδικά όσον αφορά τη θερμοκρασία και την ηλικία, καθώς είναι μόνο περίπου 15% μεγαλύτερο από τον ήλιο και έχει ελαφρώς μεγαλύτερη συγκέντρωση βαρύτερων χημικών στοιχείων. Με αυτή τη μελέτη, ανακαλύφθηκε ότι το σύστημα TOI-1736 έχει ένα συνοδό αστέρι, μικρότερο και ψυχρότερο, αποτελώντας έτσι ένα δυαδικό αστρικό σύστημα. Ωστόσο, το ψυχρότερο αστέρι είναι αρκετά μακριά ώστε να μην επιδρά σημαντικά στο πλανητικό σύστημα, το οποίο περιφέρεται αποκλειστικά γύρω από το πρωτεύον αστέρι που μοιάζει με τον ήλιο.
Τουλάχιστον δύο πλανήτες εντοπίστηκαν σε αυτό το σύστημα. Ο πρώτος, TOI-1736b, είναι επίσης ένας μίνι-Ποσειδώνας, με διάμετρο 2,5 φορές μεγαλύτερη από της Γης και μάζα 13 φορές μεγαλύτερη από της Γης. Περιφέρεται σε απόσταση από το αστέρι που αντιστοιχεί μόνο στο 7% της απόστασης μεταξύ Γης και Ήλιου, ολοκληρώνοντας μια τροχιά κάθε 7,1 ημέρες. Λόγω αυτής της εγγύτητας, ο πλανήτης δέχεται σημαντικά περισσότερη ακτινοβολία από το αστέρι, με αποτέλεσμα μια εκτιμώμενη θερμοκρασία του να φτάνει τους 800°C.
Ο δεύτερος πλανήτης, ο TOI-1736c, έχει μάζα 2.800 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης, σχεδόν εννέα φορές μεγαλύτερη από τον Δία—τον μεγαλύτερο πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα. Με αυτό το μέγεθος, ο TOI-1736c έχει ταξινομηθεί ως υπερ-Δίας και εάν διέθετε λίγο περισσότερη μάζα θα εξελισσόταν σε άστρο! Ολοκληρώνει μια τροχιά κάθε 570 ημέρες. Βρίσκεται μόλις 30% πιο μακριά από ό,τι η Γη από τον ήλιο με συνέπεια πλανήτης να βρίσκεται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη του αστεριού TOI-1736. Αυτή η ζώνη ορίζεται ως η περιοχή γύρω από το αστέρι με κατάλληλη θερμοκρασία που επιτρέπει την ύπαρξη υγρού νερού στην επιφάνεια του πλανήτη. Ο TOI-1736c είναι πιθανότατα ένας γίγαντας αερίου, παρόμοιος με τον Δία, επομένως δεν αναμένεται να έχει μια στερεή επιφάνεια όπως αυτή της Γης. Ωστόσο, εάν κατά τύχη ο πλανήτης TOI-1736c φιλοξενεί ένα φεγγάρι, ένα τέτοιο στερεό σώμα μπορεί να έχει ατμόσφαιρα, επιτρέποντας ενδεχομένως την παρουσία υγρού νερού και, ίσως, να είναι ένας κατοικήσιμος κόσμος.
Οι παρατηρήσεις του TOI-1736 αποκάλυψαν ενδείξεις για έναν πιθανό τρίτο πλανήτη σε τροχιά μεγαλύτερης απόστασης, που απαιτεί όμως μακροχρόνια παρακολούθηση για επιβεβαίωση. Ως εκ τούτου, η ομάδα συνεχίζει να παρατηρεί το TOI-1736 με τον φασματογράφο SOPHIE στο OHP, ελπίζοντας να συγκεντρώσει σύντομα περισσότερες πληροφορίες για αυτό το αστέρι, τόσο παρόμοιο με τον ήλιο, αλλά που φιλοξενεί ένα τόσο διαφορετικό πλανητικό σύστημα.
ΕΙΚΟΝΑ: Καλλιτεχνική απόδοση ενός εξωπλανήτη σε κοντινή απόσταση με το άστρο του. Credit: ESO/L. Calçada. (CC BY 2.0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ανακαλύφθηκαν δύο «καυτοί Δίες» σε τροχιά γύρω από κόκκινους γίγαντες!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου