Το ερώτημα για το πώς σχηματίζονται πλανητικά συστήματα όπως το ηλιακό σύστημα, απασχολεί έντονα τους επιστήμονες. Η ανακάλυψη όλο και περισσότερων πλανητικών συστημάτων με ποικίλα χαρακτηριστικά βάζουν σε δοκιμασία τις διάφορες θεωρίες και αναγκάζουν τους μελετητές να διερευνούν κάθε λεπτομέρεια και ενδεχόμενο που μπορεί να συμβεί!
Μια ομάδα επιστημόνων του CNRS (Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Γαλλίας) που συμμετείχαν σε μια διεθνή ερευνητική ομάδα μελέτησαν ένα αστρικό φυτώριο, το Νεφέλωμα του Ωρίωνα, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Παρατηρώντας έναν πρωτοπλανητικό δίσκο με το όνομα d203-506, ανακάλυψαν τον βασικό ρόλο που παίζουν τα τεράστια αστέρια στο σχηματισμό τέτοιων εκκολαπτόμενων πλανητικών συστημάτων.
Αυτά τα αστέρια, τα οποία είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερης μάζας και το πιο σημαντικό 100.000 φορές πιο φωτεινά από τον ήλιο, εκθέτουν όλους τους πλανήτες που σχηματίζονται γύρω τους σε πολύ έντονη υπεριώδη ακτινοβολία. Ανάλογα με τη μάζα του άστρου στο κέντρο του πλανητικού συστήματος, αυτή η ακτινοβολία μπορεί είτε να βοηθήσει τους πλανήτες να σχηματιστούν είτε εναλλακτικά να τους εμποδίσει να το κάνουν διασκορπίζοντας την ύλη τους.
Τα βαρύτερα υλικά του πρωτοπλανητικού δίσκου και σχετικά μακριά από το άστρο θα μπορούσαν να συσσωρευτούν και να αποτελέσουν το εμβρυακό στάδιο κάποιον μικρών βραχωδών κόσμων. Οι ερευνητές όμως, όταν ποσοτικοποίησαν τον ρυθμό απώλειας μάζας που προκαλείται από την πίεση της υπεριώδους ακτινοβολίας διαπίστωσαν ότι είναι αρκετό να αφαιρεθεί το ελαφρύτερο αέριο από το δίσκο σε λιγότερο από ένα εκατομμύριο χρόνια. Στο Νεφέλωμα του Ωρίωνα συγκεκριμένα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι, λόγω της έντονης ακτινοβολίας από τεράστια αστέρια, ένας γιγαντιαίος αεριώδης πλανήτης σαν τον Δία δεν θα μπορούσε ποτέ να σχηματιστεί, όπως για παράδειγμα στο πλανητικό σύστημα d203-506.
Αυτή η μελέτη, θα είναι το πρωτοσέλιδο του περιοδικού Science την 1η Μαρτίου 2024 και δείχνει με πρωτοφανή ακρίβεια τον αποφασιστικό ρόλο που παίζουν τα τεράστια αστέρια στη διαμόρφωση των πλανητικών συστημάτων, ανοίγοντας νέες προοπτικές στην μελέτη σχηματισμού πλανητικών συστημάτων.
ΕΙΚΟΝΑ: Φωτογραφία του Hubble του Νεφελώματος του Ωρίωνα. Στην μεγενθυμένη εικόνα ο πρωτοπλανητικός δισκος d203-506 όπως λήφθηκε από το James Webb (JWST). Credit: NASA/STScI/Rice Univ./C.O'Dell et al / O. Berné, I. Schrotter, PDRs4All
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο μπλε γαλαξίας ESO 185-IG013 από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου