Ερευνητές από όλο τον κόσμο, με βασική υποστήριξη από ερευνητές του Πανεπιστημίου McGill και του Western University, εργάστηκαν από κοινού στο κυνήγι του Gliese 12b στο πλαίσιο του Προγράμματος InfraRed Doppler Subaru (IRD-SSP) που αναζητά πλανήτες εντός των κατοικήσιμων ζωνών γύρω από άστρα κόκκινους νάνους. Η διεθνής ομάδα εντόπισε την παρουσία του πλανήτη χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό προηγμένων τηλεσκοπίων και τεχνικών παρατήρησης και η ανακάλυψή του παρουσιάζει συναρπαστικές ευκαιρίες για να αποκτήσουμε μια βαθύτερη κατανόηση των κόσμων πέρα από το δικό μας ηλιακό σύστημα.
Ο πλανήτης Gliese 12b περιφέρεται γύρω από ένα αστέρι που ονομάζεται Gliese 12, το οποίο είναι ένας τύπος αστεριού γνωστός ως κόκκινος νάνος. Οι κόκκινοι νάνοι είναι μικρότεροι, ψυχρότεροι και πιο άφθονοι από τα αστέρια τύπου G όπως ο ήλιος μας. Οι πλανήτες που περιφέρονται γύρω από ερυθρούς νάνους είναι οι κύριοι υποψήφιοι στην αναζήτηση ζωής πέρα από τη Γη. Εως σήμερα έχουν ανακαλυφθεί πλήθος πλανήτών σε τροχιά γύρω από κόκκινους νάνους, αλλά ειδικά οι μικροί βραχώδεις κόσμοι είναι ευκολότερο να ανιχνευθούν γύρω από αυτά τα αστέρια, σε σύγκριση με αστέρια με μεγαλύτερη μάζα, όπως ο ήλιος μας.
Ο Gliese 12 είναι ένα από τα δύο αστέρια κόκκινους νάνους - το άλλο είναι ο TRAPPIST-1 - σε απόσταση 100 ετών φωτός από τη Γη που φιλοξενούν πλανήτες μεγέθους της Γης με σχετικά μικρή αστρική ακτινοβολία. Η δραστηριότητα του TRAPPIST-1 —όπως οι αστρικές εκλάμψεις υψηλής ενέργειας— πιθανότατα διαταράσσουν την κατοικησιμότητα των πλανητών του, καθώς πρόσφατες παρατηρήσεις δείχνουν ότι οι πλανήτες TRAPPIST-1b και c δεν έχουν σχεδόν καθόλου ατμόσφαιρα. Τα πολύ ενεργά αστέρια αυτού του τύπου παρουσιάζουν πιο συχνές και έντονες εκλάμψεις και εκπέμπουν απειλητική για τη ζωή ακτινοβολία υψηλής ενέργειας σε σχέση με τα μεγαλύτερα πιο «ήρεμα» αστέρια. Αντίθετα, ο Gliese 12 είναι ένας ασυνήθιστα ανενεργός κόκκινος νάνος, που σημαίνει ότι οι πλανήτες του αντιμετωπίζουν πολύ λιγότερο επιβλαβείς συνθήκες.
Αυτό που κάνει τον Gliese 12b ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το μέγεθος και η θέση του. Έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με τη Γη, υποδηλώνοντας ότι μπορεί να έχει παρόμοια μάζα και επιφανειακό περιβάλλον. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες παρατηρήσεις και μοντελοποίηση για να επιβεβαιωθεί αυτό. Η θέση του Gliese 12b κοντά στην εσωτερική άκρη της κατοικήσιμης ζώνης του αστεριού του το κάνει ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Η κατοικήσιμη ζώνη, που συχνά αναφέρεται ως "ζώνη Goldilocks", είναι η περιοχή γύρω από ένα αστέρι όπου οι συνθήκες είναι κατάλληλες για την ύπαρξη υγρού νερού στην επιφάνεια ενός πλανήτη. Δεδομένου ότι το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή όπως την γνωρίζουμε, η εύρεση ενός πλανήτη σε αυτή τη ζώνη είναι ένα μεγάλο βήμα στην αναζήτηση ζωής. Ο Gliese 12 b δέχεται αρκετό αστρικό φως ώστε να είναι ελαφρώς πιο κοντά στο άστρο από το εσωτερικό άκρο της κατοικήσιμης ζώνης. Ωστόσο, η πραγματική παρουσία υγρού νερού εξαρτάται από την ατμόσφαιρα και τις επιφανειακές συνθήκες. Από μια άλλη οπτική γωνία, η ποσότητα του αστρικού φωτός που λαμβάνει είναι μεταξύ αυτού που παίρνουν η Γη και η Αφροδίτη από τον ήλιο. Περαιτέρω μελέτη του Gliese 12 b θα μπορούσε να ρίξει φως στις βασικές διαφορές μεταξύ μιας κατοικήσιμης Γης και μιας αφιλόξενης Αφροδίτης.
Μια άλλη συναρπαστική πτυχή του Gliese 12 b είναι ότι η σχετική γειτνίαση με τη Γη επιτρέπει πιο λεπτομερή μελέτη του επιφανειακού περιβάλλοντος του. Μια ιδιαίτερα χρήσιμη μέθοδος για τη μελέτη του Gliese 12 b, η οποία δεν είναι δυνατή για μη διερχόμενους πλανήτες, είναι η φασματοσκοπία ατμοσφαιρικής μετάδοσης. Αυτή η τεχνική περιλαμβάνει την ανάλυση του αστρικού φωτός που διέρχεται από την ατμόσφαιρα ενός πλανήτη κατά τη διέλευση εμπρός από το άστρο του. Μελετώντας τις αλλαγές στα φάσματα του φωτός, οι επιστήμονες μπορούν να συμπεράνουν τη σύνθεση της ατμόσφαιρας του πλανήτη, εντοπίζοντας αέρια όπως το οξυγόνο, το νερό, το μεθάνιο και το διοξείδιο του άνθρακα, τα οποία θα μπορούσαν να υποδεικνύουν βιολογικές διεργασίες.
Η ανακάλυψη του Gliese 12 b είναι ένα σκαλοπάτι για την εύρεση δυνητικά κατοικήσιμων πλανητών και την κατανόηση των συνθηκών που καθιστούν δυνατή τη ζωή. Τα σημερινά και τα μελλοντικά τηλεσκόπια, όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και τα εξαιρετικά μεγάλα τηλεσκόπια εδάφους, θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στις περαιτέρω έρευνες. Αυτά τα όργανα θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να διεξάγουν πιο λεπτομερείς μελέτες της ατμόσφαιρας και των επιφανειακών συνθηκών του Gliese 12 b.
Η ανακάλυψη του Gliese 12 b, ενός κοντινού πιθανώς κατοικήσιμου εξωπλανήτη, είναι μια συναρπαστική εξέλιξη στην αναζήτηση πλανητών που μοιάζουν με τη Γη και, ενδεχομένως, εξωγήινης ζωής. Καθώς οι επιστήμονες εξερευνούν το σύμπαν, κάθε νέα ανακάλυψη φέρνει πιο κοντά την απάντηση στο πανάρχαιο ερώτημα: Είμαστε μόνοι στο σύμπαν; Προς το παρόν, ο Gliese 12 b στέκεται ως φάρος ελπίδας και περιέργειας, προκαλώντας μας να μάθουμε περισσότερα για τις δυνατότητες που βρίσκονται πέρα από το δικό μας ηλιακό σύστημα.
ΕΙΚΟΝΑ: Καλλιτεχνική απόδοση του Gliese 12b και του άστρου του. Credit: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt(Caltech-IPAC)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: TRAPPIST-1: οι εξωτερικοί πλανήτες του συστήματος, πιθανά διατηρούν νερό στην επιφάνειά τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου