Ενας νέος μακρυνός εξωπλανήτης τύπου θερμού Δία ανακαλύφθηκε με το TESS.

Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), μια διεθνής ομάδα αστρονόμων εντόπισε έναν νέο θερμό εξωπλανήτη τύπου Δία που βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 1.000 ετών φωτός. Ο νεοανακαλυφθείς εξωγήινος κόσμος, που ονομάζεται TOI-2005 b, έχει περίπου το μέγεθος του Δία και περιφέρεται γύρω από το άστρο του σε μια εξαιρετικά έκκεντρη τροχιά.

Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε στις 25 Μαρτίου στον διακομιστή προδημοσιεύσεων arXiv. Το TESS της NASA διεξάγει έρευνα σε περίπου 200.000 από τα φωτεινότερα αστέρια κοντά στον ήλιο με στόχο την αναζήτηση διερχόμενων εξωπλανητών. Μέχρι στιγμής, έχει εντοπίσει πάνω από 7.500 υποψήφιους εξωπλανήτες (TESS Objects of Interest, ή TOI), εκ των οποίων οι 620 έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι στιγμής.

Ο νέο-ανακαλυφθείς πλανήτης Βρίσκεται περίπου 1.070 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Το TOI-2005 είναι ένα αστέρι τύπου F που περιστρέφεται γρήγορα. Πρόσφατα παρακολουθήθηκε με το TESS και ανιχνεύτηκε ένα σήμα διέλευσης στην καμπύλη φωτός του. Τώρα, μια ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής την Allyson Bieryla του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian (CfA) στο Cambridge της Μασαχουσέτης, αναφέρει ότι αυτό το σήμα διέλευσης είναι πλανητικού χαρακτήρα.

«Το αντικείμενο εντοπίστηκε ως υποψήφιο από το TESS και η πλανητική φύση του TOI-2005 b επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια μέσω μιας σειράς επίγειων φωτομετρικών, φασματοσκοπικών και περιορισμένων σε περίθλαση παρατηρήσεων απεικόνισης», γράφουν οι ερευνητές στην δημοσίευση. Ο TOI-2005 b βρέθηκε να βρίσκεται σε μια λοξή τροχιά προβαλλόμενη στον ουρανό και περιφέρεται γύρω από το άστρο του κάθε 17,3 ημέρες, σε μέση απόσταση περίπου 0,16 AU (περίπου 24.000.000 χιλιόμετρα) από αυτό. Η τροχιά του TOI-2005 b αποδείχθηκε ότι έχει μια έντονη εκκεντρότητα περίπου 0,6.

Σύμφωνα με τη μελέτη, ο TOI-2005 b έχει ακτίνα περίπου 1,07 ακτίνες του Δία και η μάζα του εκτιμάται ότι δεν είναι μεγαλύτερη από 6,4 μάζες του Δία. Ο πλανήτης έχει θερμοκρασία ισορροπίας περίπου 1.800^οC, η οποία ποικίλλει κατά σχεδόν 1.000 βαθμούς κατά τη διάρκεια της τροχιάς του.

Με βάση τα ευρήματα, οι αστρονόμοι ταξινόμησαν τον TOI-2005 b ως έναν έκκεντρο θερμό Δία. Σημείωσαν ότι ο TOI-2005 b ενδέχεται να υφίσταται παλιρροιακή μετανάστευση και καθώς κινείται στην έκκεντρη τροχιά του, η διασπορά ενέργειας στο εσωτερικό του πλανήτη οδηγεί σε έντονες παλιρροιακές δυνάμεις που σταδιακά θα κάνουν την τροχιά πιο κυκλική. «Εάν η τροχιά του μπορεί να γίνει σχεδίν κυκλική εντός της ζωής του πλανητικού συστήματος, θα καταλήξει σε τροχιακή απόσταση 0,101 AU (περίπου 15.000.000 χιλιόμετρα)», καταλήγουν οι επιστήμονες.

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι το επίπεδο της αστρικής ακτινοβολίας που δέχεται ο TOI-2005 b αλλάζει κατά περισσότερο από μια τάξη μεγέθους σε λιγότερο από 10 ημέρες. Σε αντίθεση με τους περισσότερους πλανήτες τύπου θερμού Δία, ο TOI-2005 b δεν αναμένεται να έχει σταθερή πλευρά ημέρας/νύχτας αλλά περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του. Οσο αφορά το μητρικό αστέρι TOI-2005, είναι περίπου δύο φορές μεγαλύτερο από τον ήλιο και η μάζα του είναι περίπου 1,59 ηλιακές μάζες. Το αστέρι έχει επιφανειακή θερμοκρασία περίπου 6.900^οC  και η ηλικία του υπολογίζεται στα 1,6 δισεκατομμύρια χρόνια

ΠΗΓΗ: https://phys.org/news/2025-04-distant-jupiter-tess.html?utm_source=nwletter&utm_medium=email&utm_campaign=daily-nwletter

ΕΙΚΟΝΑ: Ενας εξωπλανήτης τύπου θερμού Δία σε κοντινή τροχιά με το άστρο του. Δημιουργήθηκε με το ChatGPT.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: TRAPPIST-1: Θα μπορούσε η ζωή να επιβιώσει από τις υπερεκλάμψεις του κόκκινου αστεριού;