Η θυελλώδης, αιώνια καταιγίδα γνωστή ως Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα του πλανήτη Δία κλονίζεται, αλλά δεν καταστρέφεται από μια σειρά αντικυκλώνων που συντρίβονται σε αυτή τα τελευταία χρόνια. Οι μικρότερες καταιγίδες προκαλούν αποκοπή κομματιών με την μορφή κόκκινων σύννεφων, κάνοντας τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι σε αυτές τις συγκρούσεις οφείλεται η συρρίκνωσή της.
«Ο έντονος στροβιλισμός της Κόκκινης Κηλίδας, σε συνδυασμό με το μεγάλο μέγεθος και το βάθος της σε σύγκριση με τις αλληλεπιδρούσες καταιγίδες, εγγυάται τη μεγάλη διάρκεια ζωής της», δήλωσε ο Agustín Sánchez-Lavega, καθηγητής εφαρμοσμένης φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μπιλμπάο της Ισπανίας και επικεφαλής της νέας εργασίας. Καθώς η μεγάλη καταιγίδα απορροφά αυτές τις μικρότερες καταιγίδες, «κερδίζει ενέργεια εις βάρος της ενέργειας περιστροφής των μικρότερων».
Η Κόκκινη Κηλίδα πάντως συρρικνώθηκε τα τελευταία 150 χρόνια, από μήκος περίπου 40.000 χιλιόμετρα το 1879 σε περίπου 15.000 χιλιόμετρα σήμερα και οι ερευνητές εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι για τις αιτίες της μείωσης ούτε πώς ακριβώς σχηματίστηκε. Πριν από το 2019, η μεγάλη καταιγίδα συγκρουόταν με μόνο δύο αντικυκλώνες το χρόνο κατά μέσο όρο, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια ήρθε σε επαφή με πάνω από πενήντα μικρότερες καταιγίδες. Ο Sánchez-Lavega και οι συνάδελφοί του ήταν περίεργοι να δουν αν αυτές οι σχετικά μικρότερες καταιγίδες είχαν διαταράξει την περιστροφή της μεγάλης αδελφής τους.
Οι κυκλώνες περιστρέφονται συνήθως γύρω από ένα κέντρο με χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση, αριστερόστροφα στο βόρειο ημισφαίριο και δεξιόστροφα στο νότιο, είτε βρίσκονται στον Δία είτε στη Γη. Οι αντικυκλώνες περιστρέφονται αντίθετα, γύρω από ένα κέντρο με υψηλή ατμοσφαιρική πίεση. Η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα είναι ένας αντικυκλώνας, αν και είναι έξι έως επτά φορές μεγαλύτερος από τους μικρότερους αντικυκλώνες που συγκρούονται με αυτή. Αλλά ακόμη και αυτές οι μικρότερες καταιγίδες στον Δία έχουν περίπου το μισό μέγεθος της Γης και περίπου 10 φορές το μέγεθος των μεγαλύτερων χερσαίων τυφώνων του πλανήτη μας.
Ο Sánchez-Lavega και οι συνάδελφοί του μελέτησαν δορυφορικές εικόνες της Μεγάλης Κόκκινης Κηλίδας τα τελευταία τρία χρόνια από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble, το διαστημικό σκάφος Juno που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Δία και άλλες φωτογραφίες που ελήφθησαν από ένα δίκτυο ερασιτεχνών αστρονόμων με επίγεια τηλεσκόπια. Η ομάδα διαπίστωσε ότι οι μικρότεροι αντικυκλώνες διέρχονται από τον περιφερειακό δακτύλιο της μεγάλης καταιγίδας πριν εισέλθουν στο κόκκινο οβάλ σχήμα της. Οι μικρότερες καταιγίδες δημιουργούν χάος σε μια ήδη δυναμική κατάσταση, αλλάζοντας προσωρινά την ταλάντωση των 90 ημερών της Κόκκινης Κηλίδας ως προς το γεωγραφικό μήκος και «σκίζοντας τα κόκκινα σύννεφα από το οβάλ σχηματίζοντας σερπαντίνες», δήλωσε ο Sánchez-Lavega. Η αποκόλληση τμημάτων του κόκκινου υλικού δημιουργεί στροβιλισμούς εμφανείς για μερικά χιλιόμετρα στην επιφάνεια της μεγάλης καταιγίδας που όμως δεν έχουν μεγάλη επίδραση σε βάθος μεγαλύτερο των 200 χιλιομέτρων.
Οι ερευνητές ακόμα δεν γνωρίζουν τι έχει προκαλέσει τη συρρίκνωση της Κόκκινης Κηλίδας κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών καθώς οι συγκρούσεις της με τις άλλες μικρότερες καταιγίδες δείχνουν μάλλον να της προσθέτουν παρά να της αφαιρούν ενέργεια. Πιθανότατα η μεγάλη καταιγίδα που μαίνεται για αιώνες στον γιγαντιαίο πλανήτη να αρχίζει να κοπάζει και οι συγκρούσεις των τελευταίων ετών απλά να συντελούν ώστε να παραταθεί η ζωή της.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Credit: NASA, ESA, A. Simon (Goddard Space Flight Center) and M.H. Wong (University of California, Berkeley). (CC BY 2.0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ηφαιστειακή δραστηριότητα στον δορυφόρο του Δία, Ιώ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου