Όταν το βράδυ κοιτάζουμε την Σελήνη, εύκολα διακρίνουμε στην επιφάνειά της σκοτεινές περιοχές που ονομάζονται «θάλασσες» ή «πεδιάδες» και έντονα φωτεινές περιοχές που είναι γεμάτες όρη και κρατήρες. Η αόρατη όμως πλευρά της Σελήνης, παρέμενε άγνωστη έως ότου άρχισαν να την φωτογραφίζουν αρχικά δορυφόροι και στη συνέχεια άνθρωποι την δεκαετία του 1960.
Όπως αποδείχτηκε η αόρατη αυτή πλευρά είναι γεμάτη κρατήρες, με ελάχιστες σκοτεινές περιοχές σε αντίθεση με το ημισφαίριο που στρέφεται πάντα προς το μέρος της Γης. Μια ακόμη ένδειξη της διαφορετικότητάς της, ήρθε το 2012, όταν η αποστολή GRAIL της NASA έδειξε ότι η πλησιέστερη σεληνιακή πλευρά έχει έναν λεπτότερο φλοιό από ότι η αντίθετη πλευρά από εμάς.
Αλλά γιατί να είναι τα δύο ημισφαίρια του δορυφόρου μας τόσο διαφορετικά; Αυτό ήταν θέμα συζήτησης για δεκαετίες. Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Meng-Hua Zhu, από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Μακάο, ανέπτυξε την θεωρία, σύμφωνα με την οποία ένας πλανήτης - νάνος συγκρούσθηκε με την Σελήνη κάποια στιγμή μετά τον αρχικό σχηματισμό της και προκάλεσε τον κόσμο με τις δύο πλευρές που βλέπουμε σήμερα.
Η επικρατούσα θεωρία του σχηματισμού της Σελήνης είναι ότι κατά την πρώιμη ιστορία της Γης, ένας πλανήτης στο μέγεθος του Άρη (που μάλιστα του δόθηκε το όνομα Θεία) χτύπησε τον νεαρό πλανήτη μας. Τα θραύσματα της σύγκρουσης, ένα μείγμα υλικών της Γης και της Θείας διασκορπίστηκαν στο διάστημα, ώσπου τελικά υπό την επίδραση της βαρύτητας συγκεντρώθηκαν και σχημάτισαν τη Σελήνη. Αλλά ακόμη και αυτή η δραματική ιστορία δεν μπορεί να εξηγήσει όλα τα χαρακτηριστικά της Σελήνης, όπως την διαφορά μεταξύ της πλησιέστερης και της μακρινής πλευράς της.
Με την πάροδο των ετών και οι δύο πλευρές υπέστησαν πολλές προσκρούσεις από μετεωρίτες, όμως η κοντινή πλευρά φαίνεται να υπέστη πολύ μεγαλύτερη φθορά. Οι σκοτεινές περιοχές που βλέπουμε σήμερα, δεν είναι παρά στερεοποιημένη λάβα που κατά τις προσκρούσεις εκείνες βγήκε από το εσωτερικό του δορυφόρου μας και απλώθηκε στην επιφάνειά του. Η αόρατη πλευρά έχει ένα παχύτερο φλοιό, γεμάτο κρατήρες αλλά χωρίς εκτεταμένες περιοχές λάβας. Όμως και αυτή, έχει δεχθεί εξίσου αν όχι μεγαλύτερο αριθμό ματεωριτών, οπότε κάτι άλλο έχει συμβεί.
Η θεωρία της εκ νέου πρόσκρουσης διατείνεται ότι ένας μικρός κόσμος (περίπου στο μέγεθος του νάνου πλανήτη Δήμητρα – Ceres - της ζώνης των αστεροειδών) χτύπησε την κοντινή πλευρά της Σελήνης αφού αυτή είχε ήδη σχηματιστεί και στερεοποιηθεί. Η πρόσκρουση διέρρηξε τον φλοιό και λιωμένο υλικό από το εσωτερικό της Σελήνης ανέβλυσε και σταθεροποιήθηκε κατόπιν στην επιφάνεια δημιουργώντας μια νέα λεπτή κρούστα. Η περιοχή αυτή, απαρτίζεται από τις σκοτεινές περιοχές (τις πεδιάδες ή θάλασσες) ενώ η υπόλοιπη επιφάνεια παρέμεινε σχεδόν αλώβητη. Ο Zhu και οι συνάδελφοί του έτρεξαν μια σειρά προσομοιώσεων σε υπολογιστές για να δοκιμάσουν αυτό το σενάριο και διαπίστωσαν ότι ένα αντικείμενο που χτυπά την πρώιμη Σελήνη με ταχύτητα περίπου 23.000 χιλιομέτρων ανά ώρα θα αναδημιουργούσε τη Σελήνη όπως την βλέπουμε σήμερα. Αυτή η ταχύτητα, είναι μόνο το ένα τέταρτο περίπου της ταχύτητας των περισσότερων μικρών μετεωριτών που έπληξαν και πλήττουν τη Γη. Η πρόσκρουση θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην απάντηση ορισμένων από μακροχρόνιων ερωτήσεων σχετικά με τα υλικά που απαρτίζουν τη Σελήνη. Σε κάποιο βαθμό μοιάζουν πολύ με τα υλικά της Γης - ένα σημάδι ότι η Σελήνη όντως σχηματίστηκε από γήινα συντρίμμια – αλλά σε κάποιον άλλο βαθμό διαφέρουν αρκετά, δείχνοντας προσθήκες και από άλλα σώματα.
Τόσο η αρχική θεωρία σχηματισμού της Σελήνης όσο και η νέα θεωρία της εκ νέου πρόσκρουσης, δείχνουν ότι το φεγγάρι μας είναι ένα μείγμα τριών διαφορετικών κόσμων - ένα διαφορετικό είδος του προβλήματος των τριών σωμάτων.
ΠΗΓΗ: https://astronomy.com
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Credit: emre sdc. (CC BY 2.0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέες μελέτες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη νερού στην Σελήνη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου