Μια μελέτη με επικεφαλής τη γεωφυσικό Anne M. Hofmeister του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον προτείνει ότι οι μη ισορροπούμενες δυνάμεις και ροπές στο σύστημα Γης – Σελήνης - Ήλιου οδηγούν στην κίνηση των τεκτονικών πλακών του πλανήτη μας και δευτερευόντως η επικρατούσα υπόθεση ότι η κίνηση των τεκτονικών πλακών σχετίζεται με τα ρεύματα μεταφοράς του μανδύα της Γης.
Οι εσωτερικές λειτουργίες της Γης μοντελοποιούνται ευρέως σήμερα ως διασπώμενη θερμότητα που παράγεται από την εσωτερική ραδιενέργεια και από την υπολειμματική ενέργεια που συσσωρεύτηκε κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων των πρωτοπλανητών που σχημάτισαν τον πλανήτη μας. Σύμφωνα με την θεωρία των τεκτονικών πλακών, η κίνησή τους οφείλεται στην ανοδική μεταφορά θερμαινόμενων ρευστών, κάτι που η Hofmeister και οι συνεργάτες της υποστηρίζουν ότι δεν ισχύει για τα στερεά πετρώματα. Υποστηρίζουν ότι η δύναμη και όχι η θερμότητα, κινεί τόσο μεγάλα αντικείμενα. Αλλά ακόμη και οι υποστηρικτές της μεταφοράς υλικών του μανδύα λόγω της θερμότητας, αναγνωρίζουν ότι αυτή η ποσότητα εσωτερικής θερμικής ενέργειας είναι ανεπαρκής για να οδηγήσει σε μεγάλης κλίμακας τεκτονικές κινήσεις.
Αντίθετα, οι πλάκες της Γης μπορεί να μετατοπίζονται επειδή ο ήλιος ασκεί τόσο ισχυρή βαρυτική έλξη που προκαλεί την συνεχή επιμήκυνση της τροχιάς του φεγγαριού γύρω από τη Γη με αποτέλεσμα την συνεχή αλλαγή ισορροπίας του συστήματος. Με την πάροδο του χρόνου, η θέση του βαρυκέντρου - το κέντρο μάζας μεταξύ Γης και Σελήνης - έχει πλησιάσει πιο κοντά στην επιφάνεια της Γης από ότι την εποχή του σχηματισμού τους και ταλαντώνεται κάθε μήνα σε σχέση με το κέντρο της Γης. Αυτό δημιουργεί εσωτερικές πιέσεις, καθώς η Γη συνεχίζει να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της. Επειδή το ταλαντούμενο βαρύκεντρο βρίσκεται περίπου 4.600 χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Γης, η τροχιακή επιτάχυνση και η ηλιακή έλξη βρίσκονται σε μια συνεχή μη-ισορροπία, που εκφράζεται ως μεγάλες πιέσεις εντός της γήινης μάζας. Τα ζεστά, παχιά και ισχυρά εσωτερικά στρώματα του πλανήτη μπορούν να αντέξουν αυτές τις πιέσεις, αλλά η λεπτή, ψυχρή, εύθραυστη λιθόσφαιρά της οδηγείτε σε θραύση. Η καθημερινή περιστροφή απομακρύνει τη Γη από ένα τέλειο σφαιρικό σχήμα, το οποίο συμβάλλει επιπλέον σε αυτή την θραύση της λιθόσφαιρας. Αυτές οι δύο ανεξάρτητες τάσεις δημιουργούν το μωσαϊκό των τεκτονικών πλακών που παρατηρείται στο εξωτερικό κέλυφος του πλανήτη μας, προτείνει η νέα μελέτη.
Η ποικιλία των κινήσεων της πλάκας προέρχεται από τις αλλαγές στο μέγεθος και την κατεύθυνση των μη ισορροπημένων βαρυτικών δυνάμεων με το χρόνο. Αλλά πώς θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε εύκολα αυτήν την εναλλακτική; Η Hofmeister πρότεινε: «Μια λύση θα ήταν μια λεπτομερής εξέταση της τεκτονικής του Πλούτωνα, ο οποίος είναι πολύ μικρός και ψυχρός για να διαθέτει θερμά ρεύματα μεταφοράς, αλλά έχει ένα γιγάντιο φεγγάρι σε σχέση με το μέγεθός του και μια εκπληκτικά νεαρή επιφάνεια». Η μελέτη θα μπορούσε να περιλαμβάνει επίσης μια σύγκριση των βραχωδών πλανητών σε σχέση με την μακροζωία των ηφαιστείων και της τεκτονικής τους σε συνδυασμό με το μέγεθος των δορυφόρων, του τροχιακού προσανατολισμού, της εγγύτητας με τον ήλιο και των ρυθμών περιστροφής και ψύξης τους.
Η Γη είναι ο μόνος βραχώδης πλανήτης με όλους τους παράγοντες που απαιτούνται για την τεκτονική των πλακών σύμφωνα με την νέα θεωρία σε υπέρτερο βαθμό, σημείωσε η Hofmeister. «Το μοναδικά μεγάλο φεγγάρι σε σχέση με το μέγεθος του πλανήτη μας και η ιδιαίτερη απόσταση από τον ήλιο φαίνεται να οδηγούν σε αυτή την έντονη ανισορροπία ειδικά στην Γη», είπε.
Η νέα έρευνα δημοσιεύεται σε ειδική εργασία της Γεωλογικής Εταιρείας των ΗΠΑ, ως μέρος μιας συλλογής μελετών που συγκεντρώθηκε προς τιμήν του γεωλόγου Warren B. Hamilton.
ΕΙΚΟΝΑ: Credit: NASA/Goddard/Arizona State University. (CC BY2.0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Είναι η Γη ο μοναδικός πλανήτης με τεκτονικές πλάκες?
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου