Το σήμα "Wow!" ενημερώνεται: ήταν ακόμη ισχυρότερο από ό,τι νόμιζαν οι ερευνητές!

Το σήμα "Wow!" έχει χαραχθεί με κόκκινο μαρκαδόρο στη μνήμη των υποστηρικτών της αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης (SETI) από την ανακάλυψή του το 1977. Μέχρι σήμερα, παραμένει ένα από τα πιο αινιγματικά σήματα ραδιοσυχνοτήτων που έχουν ανιχνευτεί ποτέ. Τώρα, μια νέα εργασία από μια ομάδα συγγραφέων, παρέχει ορισμένες διορθώσεις και νέες γνώσεις τόσο για το σήμα όσο και για τις πιθανές αιτίες του.

Η εργασία έχει αναρτηθεί στον διακομιστή προδημοσιεύσεων arXiv. Τα δεδομένα το 1977 ήταν δύσκολο να αναλυθούν, λόγω έλλειψης σύγχρονων συστημάτων υπολογιστών, αλλά εθελοντές από το Αστεροσκοπείο Big Ear στο Ντέλαγουερ του Οχάιο, όπου ανιχνεύτηκε το αρχικό σήμα, διατήρησαν τα αρχεία μετά το κλείσιμο του αστεροσκοπείου το 1998 για τη μετατροπή του σε γήπεδο γκολφ.

Χρησιμοποιώντας σύγχρονη τεχνολογία, οι εθελοντές έλεγξαν πάνω από 75.000 σελίδες αρχικών δεδομένων μέσω μιας ρουτίνας οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων, με οπτική βοήθεια από ανθρώπους επικυρωτές, επιτρέποντας την εις βάθος υπολογιστική ανάλυση του αρχικού σήματος για πρώτη φορά. Αυτή η πιο λεπτομερής ανάλυση οδήγησε σε μικρές αλλαγές σε τρία από τα κύρια χαρακτηριστικά του σήματος.

Περιόρισε το τμήμα του ουρανού από το οποίο θα μπορούσε να προέρχεται το σήμα, με αντίστοιχη αύξηση της στατιστικής βεβαιότητας της θέσης του κατά δύο τρίτα. Η συχνότητά του τροποποιήθηκε επίσης ελαφρώς, από 1420,4556 MHz σε 1420,726 MHz. Ενώ μπορεί να μην φαίνεται πολύ, η πηγή του θα έπρεπε να περιστρέφεται πιο γρήγορα για να δημιουργήσει τέτοια διαφορά συχνότητας. Πιθανώς η πιο ενδιαφέρουσα ενημέρωση του σήματος ήταν μια νέα εκτίμηση της πυκνότητας ροής του (δηλαδή της έντασής του). Στη γλώσσα της ραδιοαστρονομίας, η νέα τιμή είναι 250 Jansky (που είναι 10-26 watt ανά m2 ανά Hz), ενώ οι προηγούμενες εκτιμήσεις το τοποθετούσαν κάπου μεταξύ 54 και 212 Jansky, επομένως το σήμα ήταν στην πραγματικότητα σημαντικά ισχυρότερο από την αρχική εκτίμηση. Άλλα μικρά σφάλματα, όπως μια μετατόπιση 21 δευτερολέπτων, δεν έχουν τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο ίδιο το σήμα, αλλά στην κατανόηση του από τους ερευνητές.

Τελικά, το σήμα παραμένει τόσο αινιγματικό όσο ποτέ, αν και η εργασία προσπαθεί να ρίξει φως σε πιθανές πηγές. Οι συγγραφείς αποκλείουν οριστικά τυχόν ανθρωπογενείς πηγές, επισημαίνοντας ότι δεν υπήρχαν γνωστοί τηλεοπτικοί σταθμοί που να λειτουργούν στο Οχάιο εκείνη τη χρονική στιγμή, ούτε υπήρχαν δορυφόροι τέτοιοι που θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει το σήμα. Η σελήνη βρισκόταν επίσης στην άλλη πλευρά του πλανήτη εκείνη την εποχή, επομένως τίποτα δεν αντανακλούσε από αυτήν. Ο ήλιος δεν ήταν ιδιαίτερα ενεργός το 1977, μειώνοντας τις πιθανότητες να προκληθεί από κάποιο είδος ηλιακού φαινομένου. Σύμφωνα με την ανάλυση των ερευνητών, ένα εσωτερικό σφάλμα λογισμικού δεν είναι επίσης πιθανό να οφείλεται στο υψηλό "Γκαουσιανό" (δηλαδή φυσικό) μοτίβο.

Αυτό σημαίνει ότι το σήμα ήταν μετά βεβαιότητας αστρονομικής προέλευσης, αν και η πιο πιθανή εξήγηση εξακολουθεί να μην είναι εξωγήινοι. Ο πιο πιθανός ένοχος είναι ένα νέφος HI - νέφη ουδέτερου ατομικού υδρογόνου που αιωρούνται στο διάστημα και είναι γνωστό ότι παράγουν σήματα στενής ζώνης που μοιάζουν με το σήμα "Wow!", αλλά ποτέ δεν παρατηρήθηκε κάτι που να πλησιάζει τα επίπεδα ισχύος που παρατηρήθηκαν εκείνη τη φορά το 1977.

Ενώ η κοινότητα του SETI συνεχίζει να προβληματίζεται για το τι μπορεί να προκάλεσε το πιο διάσημο σήμα της, είναι καλό να γνωρίζουμε ότι, ακόμη και μετά από σχεδόν πέντε δεκαετίες, οι επιστήμονες μπορούν ακόμα να βρουν, να βελτιώσουν και να εξαγάγουν νέα συμπεράσματα από παλαιά δεδομένα. Και ποιος ξέρει, με αυτήν την ενημέρωση και την αυξημένη κατανόησή μας, αυτή μπορεί να μην είναι η τελευταία έκπληξη που μας επιφυλάσσει το σήμα.

Πηγή: https://phys.org/news/2025-08-wow-stronger-thought.html

Εικόνα: Αντίγραφο της σελίδας των ραδιοσυχνοτήτων, με την κόκκινη επισήμανση wow! του ερευνητή που εντυπωσιάστηκε από το περίεργο σήμα.

Διαβάστε επίσης: Ποια είναι η υπόθεση του ζωολογικού κήπου για την εξωγήινη ζωή;