Επίπεδες περιοχές του Τιτάνα, μπορεί να είναι πυθμένες αρχαίων λιμνών.

Επίπεδες περιοχές στο μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα θα μπορούσαν να είναι αποξηραμένοι πυθμένες αρχαίων λιμνών και των θαλασσών. Η θεωρία αυτή, που δημοσιεύθηκε στις 16 Ιουνίου 2020 στο Nature Communications, μπορεί να λύσει ένα 20χρονο μυστήριο.

Από το 2000, οι αστρονόμοι με τα επίγεια ραδιοτηλεσκόπια έχουν διαπιστώσει ιδιαίτερα ισχυρά ραδιοσήματα που προέρχονται από τον ισημερινό του Τιτάνα. Αυτά τα σήματα, που ονομάζονται κατοπτρικές ανακλάσεις, δημιουργούνται όταν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα ανακλώνται από μια επίπεδη επιφάνεια με την ίδια γωνία με την οποία προσέπεσαν σε αυτή, όπως το φως σε έναν καθρέφτη.

Η πιο φυσική εξήγηση για τις αντανακλάσεις ήταν ότι ο Τιτάνας είχε μεγάλες συγκεντρώσεις υγρών στις ισημερινές και τροπικές περιοχές του. Όταν το διαστημικό σκάφος Cassini της NASA έφτασε στον Κρόνο το 2004, έδειξε ότι ο Τιτάνας είναι γεμάτος λίμνες και θάλασσες - αν και το υγρό είναι αιθάνιο και μεθάνιο, παρά νερό.

«Ο Τιτάνας εξακολουθεί να είναι το μόνο μέρος του σύμπαντος που γνωρίζουμε ότι έχει υγρό στην επιφάνειά του, όπως και η Γη», λέει ο πλανητικός επιστήμονας Jason Hofgartner από το Jet Propulsion Laboratory της NASA στο Pasadena της Καλιφόρνια.

Όμως οι λίμνες και οι θάλασσες συγκεντρώνονται κοντά στους πόλους του Τιτάνα και όχι στις τροπικές περιοχές, όπου εμφανίζονται οι κατοπτρικές ανακλάσεις.

Για να λύσει το αίνιγμα, ο Hofgartner και οι συνεργάτες του επανεξέτασαν δεδομένα από το Παρατηρητήριο Arecibo στο Πουέρτο Ρίκο, το Παρατηρητήριο της Δυτικής Βιρτζίνια και το διαστημικό σκάφος Cassini. Μετά τη διόρθωση των αποκλίσεων των τρόπων που οι διάφορες παρατηρήσεις καταγράφηκαν η ομάδα συνειδητοποίησε ότι οι αντανακλάσεις προέρχονται από μερικά πολύ συγκεκριμένα σημεία του Τιτάνα.

Οι ερευνητές θεώρησαν ότι οι βροχοπτώσεις, οι αμμόλοφοι ή οι ξηρές κοιλότητες των λιμνών θα μπορούσαν να είναι υπεύθυνες για τις αντανακλάσεις και διαπίστωσαν ότι μόνο οι πυθμένες των λιμνών εξηγούν το χρόνο και τις θέσεις των σημάτων. Βροχή αιθανίου και μεθανίου υπάρχει στον Τιτάνα, αλλά όχι αρκετά συχνά ώστε να εξηγήσει τις αντανακλάσεις και οι περιοχές των αμμόλοφων του Τιτάνα βρίσκονται σε λάθος σημεία. Οι περισσότερες αντανακλάσεις προέρχονται από δύο συγκεκριμένες περιοχές που μοιάζουν με άλλες άδειες λεκάνες λιμνών που βρίσκονται κοντά στους πόλους του Τιτάνα.

«Νομίζω ότι είναι ένα συναρπαστικό επιχείρημα», λέει ο πλανητικός επιστήμονας Zibi Turtle του εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Είναι υπέροχο να έχουμε μια απάντηση σε αυτήν την ερώτηση και ένα ακόμη χαρακτηριστικό του Τιτάνα που κατανοούμε καλύτερα τώρα».

Η Turtle είναι ο κύριος ερευνητής της αποστολής Dragonfly της NASA, η οποία θα προσγειώσει ένα αεροσκάφος που μοιάζει με drone στον Τιτάνα το 2034. Η Dragonfly δεν πρόκειται να επισκεφτεί την περιοχή των ξηρών λιμνών κοντά στον ισημερινό, «αλλά υπάρχει πάντα η συγκριτική γεωλογία που μπορεί να βγάλει συμπεράσματα από το ένα μέρος για το άλλο», λέει.

Αν λοιπόν οι αντανακλάσεις προέρχονται από αποξηραμένες λίμνες, πού πήγε το υγρό; Μία πιθανότητα είναι να μετακινήθηκε από τον ισημερινό στους πόλους ως μέρος ενός κύκλου μεθανίου, σε αντιστοιχία με τον κύκλο του νερού στη Γη. Μία άλλη είναι ότι το υγρό εξατμίστηκε από το φως του ήλιου που φτάνει στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα.

«Δεν θα εκπλαγούμε αν συμβαίνουν και τα δύο», λέει ο Hofgartner. Η θεωρία μας θα πρέπει να τεθεί υπόψη των αστρονόμων που αναζητούν εξωπλανήτες φιλικούς προς τη ζωή, λέει ο Hofgartner. «Το μάθημα είναι ότι πρέπει να είμαστε πολύ, πολύ αυστηροί… όταν προσπαθούμε να βρούμε ωκεανούς σε άλλους πλανήτες», λέει, επειδή οι ωκεανοί θα μπορούσαν εύκολα να στεγνώσουν.

ΠΗΓΗ: https://www.sciencenews.org/article/saturn-moon-titan-flat-spots-may-be-ancient-lake-bed-floors

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Συγκριτικό μέγεθος της Γης και του Τιτάνα. Credit: Brian Altmeyer  (CC BY2.0).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο Τιτάνας απομακρύνεται από τον Κρόνο, 100 φορές ταχύτερα από το αναμενόμενο!