Ένα κοσμικό μυστήριο 900 ετών που αφορά την προέλευση του διάσημου υπερκαινοφανούς άστρου (supernova) που καταγράφηκε από Κινέζους αστρονόμους το 1181 μ.Χ. επιτέλους λύθηκε, σύμφωνα με μια διεθνή ομάδα αστρονόμων.
Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2021 περιγράφει ένα αμυδρό, ταχέως επεκτεινόμενο νέφος (ή νεφέλωμα), που ονομάζεται Pa30 και περιβάλλει ένα από τα πιο καυτά αστέρια του Γαλαξία, γνωστό ως Αστέρι του Πάρκερ (Parker Star), το οποίο ταιριάζει στο προφίλ, τη θέση και την ηλικία του ιστορικού supernova. Υπήρξαν μόνο πέντε φωτεινές εκρήξεις supernova στον Γαλαξία την τελευταία χιλιετία (ξεκινώντας από το 1006). Από αυτές, η έκρηξη που είναι γνωστή ως "Chinese Guest Star" του 1181 μ.Χ., είχε παραμείνει μυστήριο. Αρχικά εθεάθη και τεκμηριώθηκε από Κινέζους και Ιάπωνες αστρονόμους τον 12ο αιώνα, οι οποίοι κατέγραψαν ότι το άστρο που εμφανίσθηκε ήταν τόσο φωτεινό όσο ο πλανήτης Κρόνος και παρέμεινε ορατό για έξι μήνες. Σημείωσαν επίσης την κατά προσέγγιση θέση του στον ουρανό, αλλά κανένα επιβεβαιωμένο κατάλοιπο της έκρηξης δεν είχε εντοπιστεί από τους σύγχρονους αστρονόμους.
Οι άλλες τέσσερις εκρήξεις supernova είναι πλέον πολύ γνωστές στη σύγχρονη επιστήμη και τα υπολείμματα τους βρίσκονται στο περίφημο νεφέλωμα του Καρκίνου. Η πηγή αυτής της έκρηξης του 12ου αιώνα παρέμεινε ένα μυστήριο μέχρι την τελευταία ανακάλυψη που έγινε από μια ομάδα διεθνών αστρονόμων από το Χονγκ Κονγκ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, την Ουγγαρία και τη Γαλλία, συμπεριλαμβανομένου του καθηγητή Albert Zijlstra από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Στη νέα μελέτη, οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι το νεφέλωμα Pa30 διαστέλλεται με μεγάλη ταχύτητα, άνω των 1.100 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο (με αυτήν την ταχύτητα, το ταξίδι από τη Γη στη Σελήνη θα διαρκούσε μόνο πέντε λεπτά). Χρησιμοποιώντας αυτήν την ταχύτητα αντίστροφα στο χρόνο έφτασαν σε μια ηλικία της έκρηξης περίπου 1.000 ετών, η οποία συμπίπτει με τα γεγονότα του 1181 μ.Χ.
Ο καθηγητής Zijlstra εξηγεί: «Οι ιστορικές αναφορές τοποθετούν τον νεοεμφανισθέντα αστέρα να βρίσκεται ανάμεσα σε δύο κινέζικους αστερισμούς, τους Chuanshe και Huagai. Το Parker Star ταιριάζει καλά με τη θέση αυτή. Αυτό σημαίνει ότι η ηλικία και η τοποθεσία συμπίπτουν με τα γεγονότα του 1181. «Το Pa30 και το Parker Star είχαν προταθεί παλαιότερα ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης δύο Λευκών Νάνων. Τέτοια γεγονότα πιστεύεται ότι οδηγούν σε έναν σπάνιο και σχετικά αμυδρό τύπο υπερκαινοφανούς, που ονομάζεται supernova τύπου Iax. Ο καθηγητής Zijlstra πρόσθεσε: «Μόνο το 10% περίπου των supernova είναι αυτού του τύπου και δεν είναι καλά κατανοητός ο μηχανισμός τους. Το γεγονός ότι ο supernova του 1181 ήταν αμυδρός αλλά ξεθώριασε πολύ αργά ταιριάζει σε αυτόν τον τύπο έκρηξης. Είναι το μόνο τέτοιο γεγονός όπου μπορούμε να μελετήσουμε καθώς έχουμε όχι μόνο τα κατάλοιπα της έκρηξης με την μορφή του νέφους, αλλά και περιγραφή της ίδιας της έκρηξης».
Η συγχώνευση υπολειμμάτων άστρων λευκών νάνων όπως και αστέρων νετρονίων, προκαλεί ακραίες πυρηνικές αντιδράσεις και σχηματίζει βαριά, πολύ πλούσια σε νετρόνια στοιχεία, όπως ο χρυσός και η πλατίνα. Ο καθηγητής Zijlstra είπε: «Συνδυάζοντας όλες αυτές τις πληροφορίες, όπως την ηλικία, την τοποθεσία, την φωτεινότητα του γεγονότος και την ιστορικά καταγεγραμμένη διάρκεια των 185 ημερών, καταλήγουμε ότι το αστέρι του Parker και το Pa30 είναι τα αποτελέσματα του supernova του 1181. Αυτή είναι η μόνη έκρηξη supernova τύπου Iax που διεξήχθησαν λεπτομερείς μελέτες του εναπομείναντος αστεριού και του νεφελώματος. Είναι ωραίο να μπορείς να λύσεις τόσο ένα ιστορικό όσο και ένα αστρονομικό μυστήριο».
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Credit: Kanijoman. (CC BY 2.0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αναζητώντας αποτυπώματα σουπερνόβα στο διάστημα και στην ιστορία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου