Οι πλανήτες εξαιρετικά μικρής περιόδου είναι συνήθως μικροί, συμπαγείς κόσμοι που περιφέρονται γύρω από τα άστρα τους σε κοντινή απόσταση, ολοκληρώνοντας μια τροχιά σε λιγότερο από 24 ώρες. Το πώς δημιουργήθηκαν και επιβιώνουν αυτοί οι πλανήτες σε τόσο ακραίες συνθήκες είναι ένα από τα μυστήρια της εξωπλανητικής επιστήμης. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν ακόμα πλανήτη εξαιρετικά μικρής περιόδου που είναι επίσης από τους μικρότερους που έχουν ανακαλυφθεί. Ο πλανήτης ονομάζεται GJ 367 b και περιφέρεται γύρω από το αστέρι του σε μόλις οκτώ ώρες.
Το αστέρι απέχει «μόλις» 31 έτη φωτός από τον ήλιο, καθιστώντας τον GJ 367 b αρκετά κοντινό ώστε οι ερευνητές να μπορούν να μελετήσουν ιδιότητες που δεν ήταν δυνατές με τους έως τώρα επιβεβαιωμένους πλανήτες εξαιρετικά μικρής περιόδου. Για παράδειγμα, η ομάδα διαπίστωσε ότι ο GJ 376 b είναι ένας βραχώδης πλανήτης και πιθανότατα περιέχει έναν συμπαγή πυρήνα από σίδηρο και νικέλιο, παρόμοιο με το εσωτερικό του Ερμή. Λόγω της εξαιρετικής εγγύτητάς του με το άστρο, οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο GJ 376 b δέχεται 500 φορές περισσότερη ακτινοβολία από αυτή που δέχεται η Γη από τον ήλιο. Ως αποτέλεσμα, την ημέρα ο πλανήτης βράζει με θερμοκρασίες έως και 1.500οC.
Κάτω από τέτοιες ακραίες θερμοκρασίες, οποιαδήποτε ουσιαστική ατμόσφαιρα θα έχει εξατμιστεί εδώ και καιρό, μαζί με οποιαδήποτε σημάδια ζωής, τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε. Αλλά υπάρχει πιθανότητα ο πλανήτης να έχει κατοικήσιμους συντρόφους. Το αστέρι είναι ένας κόκκινος νάνος, ένας τύπος αστεριού που συνήθως φιλοξενεί πολλούς πλανήτες. Η ανακάλυψη του GJ 367 b γύρω από ένα τέτοιο αστέρι δείχνει την πιθανότητα για περισσότερους πλανήτες σε αυτό το σύστημα. «Για αυτήν την κατηγορία αστεριών, η κατοικήσιμη ζώνη είναι κάπου μεταξύ μιας τροχιάς δύο έως τριών εβδομάδων», λέει το μέλος της ομάδας George Ricker, ανώτερος ερευνητής του MIT. «Εφόσον αυτό το αστέρι είναι τόσο κοντά, έχουμε πολλές πιθανότητες να ανακαλύψουμε και άλλους πλανήτες σε αυτό το σύστημα. Είναι σαν να υπάρχει μια πινακίδα που να μας λέει να κοιτάξουμε εκεί και για επιπλέον πλανήτες!».
Τα αποτελέσματα της ομάδας δημοσιεύονται στο περιοδικό Science. Η μελέτη διεξήχθη από ερευνητές του Ινστιτούτου Πλανητικής Έρευνας του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου, σε συνεργασία με μια διεθνή ομάδα ερευνητών, συμπεριλαμβανομένων των συν-συγγραφέων του MIT Ricker, Roland Vanderspek και Sara Seager.
Ο νέος πλανήτης ανακαλύφθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA, μια αποστολή υπό την ηγεσία του MIT, της οποίας ο Ricker είναι ο κύριος ερευνητής. Το TESS παρακολουθεί τον ουρανό για αλλαγές στη φωτεινότητα των πλησιέστερων αστεριών. Οι επιστήμονες εξετάζουν τα δεδομένα του TESS για περιοδικές απειροελάχιστες πτώσεις της λαμπρότητας των άστρων που υποδεικνύουν ότι ένας πλανήτης περνά από μπροστά τους και μπλοκάρει ένα μικρό μέρος του φωτός του αστεριού. Για περίπου ένα μήνα το 2019, το TESS κατέγραψε ένα κομμάτι του νότιου ημισφαιρίου του ουρανού που περιελάμβανε και το αστέρι GJ 376. Επιστήμονες στο MIT και ανέλυσαν τα δεδομένα και εντόπισαν ένα διερχόμενο αντικείμενο με εξαιρετικά σύντομη περίοδο οκτώ ωρών.
Αφού επιβεβαίωσαν ότι το αντικείμενο ήταν πράγματι ένας πλανήτης εξαιρετικά μικρής περιόδου, παρατήρησαν στη συνέχεια το σύστημα πιο προσεκτικά, χρησιμοποιώντας το High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher (HARPS), ένα όργανο που εγκαταστάθηκε στο τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου στη Χιλή. Από αυτές τις μετρήσεις, προσδιόρισαν τον πλανήτη ως έναν από τους μικρότερους που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, με ακτίνα 72% και μάζα 55% της Γης. Οι ερευνητές εξέτασαν διάφορες πιθανότητες για την εσωτερική σύνθεση του πλανήτη και βρήκαν ότι το σενάριο που ταιριάζει καλύτερα στα δεδομένα είναι ένας σιδερένιος πυρήνας που αποτελεί το 86% του εσωτερικού του πλανήτη, παρόμοιου με τη σύνθεση του Ερμή. «Βρήκαμε έναν πλανήτη στο μέγεθος του Άρη που έχει τη σύνθεση του Ερμή», λέει ο Vanderspek, ερευνητής στο MIT. «Είναι από τους μικρότερους πλανήτες που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα και περιστρέφεται γύρω από έναν νάνο σε μια τροχιά εξαιρετικά μικρής περιόδου».
Καθώς οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν το GJ 367 b και το αστέρι του, ελπίζουν να ανιχνεύσουν σήματα και άλλων πλανητών στο σύστημα. Οι ιδιότητες αυτών των πλανητών - όπως η απόσταση και τα τροχιακά χαρακτηριστικά - θα μπορούσαν να παρέχουν ενδείξεις για το πώς δημιουργήθηκε ο GJ 367 b και άλλοι πλανήτες εξαιρετικά μικρής περιόδου. «Η κατανόηση του πώς αυτοί οι πλανήτες πλησιάζουν τόσο κοντά στα αστέρια που τους φιλοξενούν είναι λίγο σαν αστυνομική έρευνα», λέει η Natalia Guerrero, μέλος της ομάδας TESS. «Πώς ο πλανήτης πλησίασε τόσο κοντά στο άστρο; Ήταν αυτή η διαδικασία ειρηνική ή βίαιη; Ας ελπίσουμε ότι αυτό το σύστημα θα μας δώσει κάποιες εξηγήσεις».
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο κόκκινος νάνος TRAPPIST-1 σε απόσταση 40 ετών φωτός, με δύο πλανήτες σε τροχιές περιόδου 1,5 και 2,4 ημέρες αντίστοιχα. Ο νέος πλανήτης περιφέρεται γύρω από ένα παρόμοιο άστρο σε μόλις οκτώ ώρες! Credit: NASA/ESA/STScI/J. de Wit (MIT). (CC BY 2.0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ανακαλύφθηκαν δύο νέοι εξωπλανήτες γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τον 'Ήλιο!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου