Με μια εκπληκτική ανακοίνωση στο 54ο Συνέδριο Σεληνιακής και Πλανητικής Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε στο Τέξας, επιστήμονες παρουσίασαν την ανακάλυψη ενός λείψανου παγετώνα κοντά στον ισημερινό του Άρη. Αυτό το εύρημα είναι σημαντικό καθώς υπονοεί την παρουσία πάγου επιφανειακών υδάτων στον Άρη τα τελευταία χρόνια, ακόμη και κοντά στον ισημερινό.
Αυτή η ανακάλυψη εγείρει την πιθανότητα ότι ο πάγος μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει σε μικρά βάθη στην περιοχή, κάτι που θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις για τη μελλοντική ανθρώπινη εξερεύνηση. Το επιφανειακό χαρακτηριστικό που προσδιορίζεται ως «λείψανο παγετώνα» είναι μία από τις πολλές γεωλογικές αποθέσεις ανοιχτού χρωματισμού που βρέθηκαν στην περιοχή. Τυπικά, οι αποθέσεις αυτές αποτελούνται κυρίως από ανοιχτόχρωμα θειικά άλατα, αλλά αυτό το κοίτασμα δείχνει επίσης πολλά από τα χαρακτηριστικά ενός παγετώνα, συμπεριλαμβανομένων ρηγματώσεων και λωρίδων ολίσθησης.
Ο παγετώνας υπολογίζεται ότι είχε μήκος 6 χιλιόμετρα και πλάτος έως 4 χιλιόμετρα, με υψόμετρο επιφάνειας που κυμαίνεται από +1,3 έως +1,7 χιλιόμετρα. Αυτή η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι η πρόσφατη ιστορία του Άρη μπορεί να ήταν πιο υγρή από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες, κάτι που θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην κατανόηση της κατοικησιμότητας του πλανήτη.
«Αυτό που βρήκαμε δεν είναι πάγος, αλλά ένα λεπτό κοίτασμα αλατιού να καλύπτει λεπτομερή μορφολογικά χαρακτηριστικά ενός παγετώνα. Αυτό που πιστεύουμε ότι συνέβη είναι ότι το αλάτι σχηματίστηκε στην κορυφή ενός παγετώνα ενώ διατηρούσε ακόμα τον πάγο από κάτω», δήλωσε ο Δρ Pascal Lee, πλανητολόγος του Ινστιτούτου SETI και του Ινστιτούτου Mars και κύριος συγγραφέας της μελέτης. Όταν εκρηκτικά πυροκλαστικά υλικά (μείγματα ηφαιστειακής τέφρας, ελαφρόπετρας και καυτής λάβας) έρθουν σε επαφή με πάγο νερού, θειικά άλατα όπως αυτά που συνήθως αποτελούν τις ανοιχτόχρωμες αποθέσεις του Άρη μπορεί να σχηματιστούν και να συσσωρευτούν σχηματίζοντας ένα στρώμα αλατιού με την μορφή κρούστας. Αυτή η περιοχή του Άρη έχει ιστορία ηφαιστειακής δραστηριότητας. Και όπου μερικά από τα ηφαιστειακά υλικά ήρθαν σε επαφή με τον παγετώνα, χημικές αντιδράσεις έλαβαν χώρα στο όριο μεταξύ των δύο υλικών για να σχηματιστεί ένα σκληρό στρώμα θειικών αλάτων. Με την πάροδο του χρόνου, με τη διάβρωση να απομακρύνει τα ηφαιστειακά υλικά, ένα λεπτό στρώμα θειικών αλάτων παραμένει στην επιφάνεια, «χρωματίζοντας» και «προστατεύοντας», τα μοναδικά χαρακτηριστικά των παγετώνων, όπως ρωγμές και ζώνες ολίσθησης του πάγου.
Στην περιοχή που εμφανίζονται τα χαρακτηριστικά λεπτής κλίμακας του παγετώνα, η συσχετιζόμενη απόθεση θειικών αλάτων και τα υπερκείμενα ηφαιστειακά υλικά βρίσκονται ελάχιστοι κρατήρες από κρούσεις μετεωριτών και συνεπώς πρέπει να είναι γεωλογικά νέα. «Γνωρίζουμε για τη δραστηριότητα παγετώνων στον Άρη σε πολλές τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένου του ισημερινού στο πιο μακρινό παρελθόν όμως. Και γνωρίζαμε για την πρόσφατη παγετώδη δραστηριότητα στον Άρη, αλλά μέχρι στιγμής, μόνο σε μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη. Ένας σχετικά νέο λείψανο παγετώνα σε αυτή τη θέση μας λέει ότι ο Άρης βίωσε επιφανειακό πάγο σχετικά πρόσφατα, ακόμη και κοντά στον ισημερινό, κάτι που είναι μια νέα ανακάλυψη», είπε ο Lee. Μένει να δούμε αν ο πάγος του νερού μπορεί να διατηρείται ακόμα κάτω από το κοίτασμα ή αν έχει εξαφανιστεί εντελώς. «Ο πάγος νερού δεν είναι, προς το παρόν, σταθερός στην επιφάνεια του Άρη κοντά στον ισημερινό και σε αυτά τα υψόμετρα. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι δεν ανιχνεύουμε πάγο νερού στην επιφάνεια. Είναι πιθανό όλος ο πάγος νερού του παγετώνα να έχει πλέον εξαχνωθεί. Αλλά υπάρχει επίσης μια πιθανότητα μέρος να προστατεύεται ακόμα σε μικρό βάθος κάτω από τα θειικά άλατα».
Παρόμοια χαρακτηριστικά συναντώνται και στην Γη και κυρίως στο υψίπεδο του Altiplano στη Νότια Αμερική. Εκεί, ο παλιός πάγος του παγετώνα έχει παραμείνει προστατευμένος από το λιώσιμο, την εξάτμιση και την εξάχνωση κάτω από στρώματα ανοιχτόχρωμων αλάτων. Ο Lee και οι συν-συγγραφείς του υποθέτουν μια παρόμοια κατάσταση για να πιθανολογήσουν πώς τα θειικά άλατα στον Άρη μπορεί να είναι σε θέση να προσφέρουν προστασία στον κατά τα άλλα ευάλωτο στην εξάχνωση πάγο σε χαμηλά γεωγραφικά πλάτη του πλανήτη.
Εάν υπάρχει ακόμα πάγος νερού που διατηρείται σε μικρά βάθη σε χαμηλό γεωγραφικό πλάτος στον Άρη, θα υπάρξουν συνέπειες για την επιστήμη και την ανθρώπινη εξερεύνηση. Η επιθυμία να προσγειωθούν οι άνθρωποι σε μια τοποθεσία όπου θα μπορούσαν να εξάγουν πάγο νερού από το έδαφος ώθησε τους σχεδιαστές αποστολών να εξετάσουν τοποθεσίες μεγάλου γεωγραφικού πλάτους. Αλλά οι περιοχές αυτές είναι συνήθως πιο κρύες και πιο απαιτητικές για τους ανθρώπους και τα μηχανήματα. Οι ισημερινές τοποθεσίες όπου μπορεί να βρεθεί πάγος σε μικρό βάθος, θα ήταν ιδανικές για ανθρώπινη εξερεύνηση. Τώρα ανοίγουν νέα πεδία έρευνας και οι επιστήμονες καλούνται να προσδιορίσουν εάν και πόσος πάγος νερού μπορεί να υπάρχει σε αυτό το λείψανο παγετώνα και εάν και άλλα κοιτάσματα ανοιχτού χρώματος μπορεί επίσης να έχουν, ή να είχαν, πλούσια υποστρώματα πάγου.
ΕΙΚΟΝΑ: Πιθανή απόθεση παγετώνα στην περιοχή Protonilus Mensae σε γεωγραφικό πλάτος περίπου 50ο. Επεξεργασμένη εικόνα με βάση δορυφορικές εικόνες. Credit: Kevin Gill. (CC BY 2.0).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο πρώιμος Αρης ήταν καλυμμένος με θερμούς ωκεανούς και πυκνή ατμόσφαιρα, σύμφωνα με νέα έρευνα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου