Θα μπορούσε να υπάρξει ζωή, βαθιά στο υπέδαφος του Αρη;

Επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής του Harvard & Smithsonian και του Florida Institute of Technology μέσω μια νέας έρευνας που δημοσιεύθηκε στο The Astrophysical Journal Letters προσπαθούν να προσδιορίσουν εάν υπάρχει ή υπήρχε ζωή βαθιά κάτω από την επιφάνεια του Άρη, της Σελήνης ή άλλων βραχωδών αντικειμένων του πλανητικού μας συστήματος.

Η αναζήτηση ζωής επικεντρώνεται συνήθως στο νερό που βρίσκεται στην επιφάνεια και στην ατμόσφαιρα των πλανητών. Σύμφωνα με τους επιστήμονες όμως, η απουσία επιφανειακών υδάτων δεν αποκλείει τη δυνατότητα ζωής βαθιά κάτω από την επιφάνεια. Οι συνθήκες που είναι κατάλληλες για την ζωή, όπως τουλάχιστον την γνωρίζουμε, θα μπορούσαν να υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια βραχωδών αντικειμένων όπως η Σελήνη ή ο Άρης σε κάποια στιγμή της ιστορίας τους και οι επιστήμονες εξετάζουν πως θα μπορούσαν να αναζητήσουν ίχνη της σε αυτά τα αντικείμενα.

Μία πρόκληση για τους ερευνητές είναι να προσδιορίσουν τις δυνατότητες ύπαρξης νερού. Το επιφανειακό νερό σε υγρή μορφή, απαιτεί κάποια όρια ατμοσφαιρικής πίεσης, που ο Αρης και η Σελήνη δεν διαθέτουν. Ωστόσο, σε μεγαλύτερα βάθη, τα ανώτερα στρώματα πετρωμάτων ασκούν πίεση υποκαθιστώντας τον ρόλο της ατμόσφαιρας στην επιφάνεια και έτσι μπορεί να υπάρχει νερό σε υγρή φάση. Για παράδειγμα, ο Άρης δεν έχει σήμερα υγρό νερό στην επιφάνειά του, αλλά είναι γνωστό ότι διαθέτει υπόγειους ταμιευτήρες.

Η έρευνα αναλύει το πάχος των στρωμάτων κάτω από την επιφάνεια, όπου η πίεση και η θερμοκρασία θα ήταν τέτοιες ώστε θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη χημεία της ζωής. Έγιναν υπολογισμοί για την ποσότητα βιολογικού υλικού που θα μπορούσε να υπάρχει σε αυτές τις συνθήκες και αν και μικρό, είναι εκπληκτικό. Το βιολογικό υλικό μπορεί να είναι ένα μικρό ποσοστό σε σχέση με την βιόσφαιρα της επιφάνειας της Γης και χίλιες φορές μικρότερο από την παγκόσμια βιομάζα της Γης. Και αυτό διότι είναι γνωστό ότι τα κρυόφιλα - οργανισμοί που ευδοκιμούν σε εξαιρετικά κρύα περιβάλλοντα - δεν επιβιώνουν απλώς, αλλά πολλαπλασιάζεται γρήγορα σε φαινομενικά άψυχα βραχώδη σώματα. Οι οργανισμοί αυτοί είναι ικανοί για ανάπτυξη και αναπαραγωγή σε θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Βρίσκονται σε μέρη που είναι μόνιμα παγωμένα στη Γη, όπως στις πολικές περιοχές και στα βάθη των ωκεανών και θα μπορούσαν να επιβιώσουν στη Σελήνη ή στον Άρη.

Η αναζήτηση ζωής κάτω από την επιφάνεια άλλων πλανητών και δορυφόρων, δεν θα είναι εύκολη, καθώς απαιτούνται μηχανήματα που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί πέρα από την Γη. Λαμβάνοντας υπόψη την δυσκολία και το κόστος ενός τέτοιου εγχειρήματος, οι ερευνητές ανέπτυξαν κριτήρια ώστε ενδεχόμενες έρευνες να είναι όσο το δυνατόν στοχευμένες. Ειδικά για τον Άρη τυχόν γεωτρήσεις θα πρέπει να γίνουν κοντά στον ισημερινό όπου οι κατάλληλες συνθήκες για υγρό νερό βρίσκονται πιο κοντά στην επιφάνεια. Όμως και πάλι τυχόν αποστολές θα πρέπει να είναι σε θέση να τρυπήσουν δεκάδες χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια του Άρη.

Μια τέτοια έρευνα, κάθε άλλο επιστημονική φαντασία είναι. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η διάτρηση μπορεί να είναι δυνατή στο πλαίσιο του προγράμματος Artemis που προβλέπει τη δημιουργία μιας βιώσιμης βάσης στη Σελήνη έως το 2024. Ρομπότ και βαριά μηχανήματα θα μπορούν να τρυπήσουν βαθιά κάτω από τη σεληνιακή επιφάνεια για να αναζητήσουν ζωή, όπως γίνεται στην αναζήτηση πετρελαίου στη Γη και μάλιστα σε συνθήκες μικρότερης βαρύτητας και ελάχιστης τεκτονικής δραστηριότητας.

Η μελέτη αυτή, όπως και άλλες που έχουν δημοσιευθεί περί της ζωής σε ακραία περιβάλλοντα, δείχνουν ότι η κατοικήσιμη ζώνη πιθανά να είναι πολύ μεγαλύτερη από ό, τι παραδοσιακά πιστεύεται, δεδομένου ότι η επιστήμη εξετάζει σήμερα τη ζωή μόνο στην επιφάνεια των αντικειμένων και υπό συνθήκες  που εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι την ευνοούν.

ΠΗΓΗ: https://phys.org

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο Άρης, όπου φαίνονται καθαρά τα καλύμματα πάγου στους πόλους του. Credit: Judy Schmidt. (CC BY 2.0).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μια ακραία θεωρία! Είναι δυνατή η ύπαρξη ζωής στο εσωτερικό των άστρων;