TOI-1266: Ανακάλυψη δύο νέων εξωπλανητών, γύρω από έναν κόκκινο νάνο.

Οι κόκκινοι νάνοι είναι ένα πολύ διαδεδομένο είδος αστεριών χαμηλής θερμοκρασίας στον γαλαξία μας. Για το λόγο αυτό, επιτρέπουν ενδεχομένως να υπάρχει υγρό νερό σε πλανήτες που είναι πολύ κοντά τους. Στην αναζήτηση κατοικήσιμων κόσμων πέρα ​​από τα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος, αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα: η απόσταση μεταξύ ενός εξωπλανήτη και του αστεριού του είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για την ανίχνευσή του. Όσο πιο κοντά είναι τα δύο σώματα, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να εντοπιστούν οι πλανήτες από τη Γη, λόγο της εντονότερης βαρυτικής αλληλεπίδρασης με το άστρο τους.

Ένα όργανο, με το οποίο είναι δυνατό να μελετηθούν μικροί νάνοι και οι πλανήτες τους, είναι το τηλεσκόπιο SAINT-EX με έδρα το Μεξικό, που συνεργάζεται με το NCCR PlanetS (National Centre of Competence in Research PlanetS του Πανεπιστημίου της Βέρνης). Το Παρατηρητήριο SAINT-EX είναι μια πλήρη ρομποτική εγκατάσταση που φιλοξενεί ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου ενός μέτρου. Είναι εξοπλισμένο με όργανα υψηλής ακρίβειας, ειδικά προσαρμοσμένα για την ανίχνευση μικρών πλανητών σε τροχιά γύρω από αστέρια. Νωρίτερα αυτό το έτος, το τηλεσκόπιο μπόρεσε να εντοπίσει δύο εξωπλανήτες σε τροχιά γύρω από το αστέρι TOI-1266, που βρίσκεται περίπου 120 έτη φωτός από τη Γη. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Astronomy and Astrophysics, παρέχει μια πρώτη παρουσίαση των χαρακτηριστικών τους.

Σε σύγκριση με τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, οι πλανήτες που ονομάσθηκαν TOI-1266 b και c είναι πολύ κοντά στο αστέρι τους - χρειάζονται μόνο 11 και 19 ημέρες αντίστοιχα για μια περιφορά γύρω του. Ωστόσο, καθώς το αστέρι τους είναι χαμηλότερης θερμοκρασίας από τον Ήλιο, οι θερμοκρασίες τους δεν είναι πολύ ακραίες: ο εξωτερικός πλανήτης έχει περίπου τη θερμοκρασία της Αφροδίτης (αν και είναι 7 φορές πιο κοντά στο αστέρι του από ότι η Αφροδίτη στον Ήλιο). Οι δύο πλανήτες έχουν παρόμοια πυκνότητα, πιθανώς αντιστοιχούν σε μια σύνθεση περίπου κατά το μισό από βραχώδες και μεταλλικό υλικό και κατά το μισό από νερό. Αυτό τους καθιστά περίπου μισής πυκνότητας σε σχέση με τη Γη ή την Αφροδίτη, αλλά πιο πυκνούς από τον Ουρανό ή τον Ποσειδώνα.

Σε μέγεθος, οι πλανήτες διαφέρουν σαφώς μεταξύ τους. Ο εσωτερικός πλανήτης, TOI-1266 b, έχει διάμετρο το πολύ δυόμισι φορές τη διάμετρο της Γης. Αυτό τον καθιστά ως τύπου «υπο-Ποσειδώνα». Ο εξωτερικός πλανήτης, TOI-1266 c, έχει διάμετρο λίγο περισσότερο από μιάμιση φοράς το μέγεθος του πλανήτη μας. Έτσι, ανήκει στην κατηγορία των «υπερ-Γαιών».

Οι πλανήτες μεταξύ της ακτίνας των TOI-1266 b και c είναι αρκετά σπάνιοι, πιθανότατα λόγω της επίδρασης της ισχυρής ακτινοβολίας από το αστέρι, η οποία μπορεί να διαβρώσει τις ατμόσφαιρές τους και τα εξωτερικά τους περιβλήματα. Ωστόσο κατά τους επιστήμονες, η δυνατότητα μελέτης δύο διαφορετικών τύπων πλανητών στο ίδιο σύστημα είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να κατανοήσουν πώς συνυπάρχουν αυτοί οι διαφορετικού μεγέθους πλανήτες.

Οι επιστήμονες ήταν τυχεροί που μπόρεσαν να ολοκληρώσουν τις παρατηρήσεις. Λίγο μετά την ανακάλυψη, το παρατηρητήριο έπρεπε να κλείσει λόγω των συνεπειών της πανδημίας του COVID-19 στο Μεξικό και συνεχίζει να είναι κλειστό μέχρι σήμερα. Οι επιστήμονες ελπίζουν με την επαναλειτουργία του SAINT-EX τους επόμενους μήνες να στοχεύσουν τον επόμενο κόκκινο νάνο και τους πιθανούς πλανήτες του.

ΠΗΓΗ: http://nccr-planets.ch/blog/2020/10/15/two-planets-around-a-red-dwarf/

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Καλλιτεχνική απόδοση ενός πλανήτη γύρω από έναν κόκκινο νάνο. Credit: University of Warwick/MarkGarlick. (CC BY 2.0).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη πλανήτη στο μέγεθος της Γης, γύρω από τον πλησιέστερο γείτονά μας.