Ανακαλύφθηκε αστέρι που «εκτοξεύθηκε» από το κέντρο του Γαλαξία!

Η ανακάλυψη του αστέρα, γνωστή ως S5-HVS1, έγινε από τον Σεργκέι Κοπόσοφ του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon ως τμήμα της Φασματοσκοπικής Έρευνας του Νότιου Αστρικού Ρεύματος (Southern Stellar Stream Spectroscopic Survey - S5). Βρισκόμενος στον αστερισμό του γερανού ο S5-HVS1 κινείται δέκα φορές ταχύτερα από τα περισσότερα αστέρια στον Γαλαξία.

Οι αστρονόμοι αναρωτιόντουσαν για τα αστέρια υψηλής ταχύτητας από την ανακάλυψή τους, πριν από μόλις δύο δεκαετίες. Ο S5-HVS1 είναι μοναδικός λόγω της υψηλής ταχύτητάς του και της στενής διέλευσής του από την Γη, «μόνο» 29.000 έτη φωτός μακριά. Με αυτές τις πληροφορίες, οι αστρονόμοι μπόρεσαν να παρακολουθήσουν το ταξίδι του πίσω στον χρόνο και να διαπιστώσουν ότι είχε περάσει πολύ κοντά από το κέντρο του Γαλαξία, όπου κρύβεται σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις μια μαύρη τρύπα 4 εκατομμυρίων ηλιακών μαζών γνωστή ως Sagittarius A* (Τοξότης Α*).

«Αυτό είναι εξαιρετικά συναρπαστικό, καθώς υποθέταμε ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να εκτοξεύουν αστέρια με πολύ υψηλές ταχύτητες. Ωστόσο, δεν είχαμε ποτέ μια τόσο σαφή σύνδεση ενός τόσο γρήγορου αστέρι με το Γαλαξιακό Κέντρο», δήλωσε ο Σεργκέι Κοπόσοφ, ο κύριος συγγραφέας του άρθρου. «Πιστεύουμε ότι η μαύρη τρύπα εκτόξευσε το αστέρι με ταχύτητα χιλιάδων χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο πριν από περίπου πέντε εκατομμύρια χρόνια. Αυτή η εκτόξευση συνέβη όταν οι μακρινοί πρόγονοί μας μάθαιναν να περπατούν σε δύο πόδια».
Τα γρήγορα κινούμενα  αστέρια μπορούν να εκτοξευθούν από τις μαύρες τρύπες μέσω του μηχανισμού Hills, που προτάθηκε από τον αστρονόμο Jack Hills πριν από τριάντα χρόνια. Αρχικά, ο S5-HSV1 συνοδευόταν από ένα άλλο άστρο, αποτελώντας ένα διπλό σύστημα, αλλά πέρασε πολύ κοντά στον Τοξότη A*. Στην βαρυτική μάχη που ακολούθησε, το αστέρι σύντροφος συνελήφθηκε από τη μαύρη τρύπα, ενώ το S5-HVS1 εκτοξεύτηκε μακριά με εξαιρετικά υψηλή ταχύτητα.

»Αυτή είναι η πρώτη σαφής επίδειξη του Μηχανισμού Hills σε δράση», δήλωσε ο Ting Li από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και ηγέτης της Συνεργασίας S5. «Το να βλέπεις αυτό το αστέρι είναι πραγματικά εκπληκτικό», πρόσθεσε, «όπως γνωρίζουμε πρέπει να έχει σχηματιστεί κοντά στο Γαλαξιακό Κέντρο, ένα τόπο πολύ διαφορετικό από το τοπικό μας αστρικό περιβάλλον. Είναι επισκέπτης από έναν πολύ παράξενο κόσμο».

Η ανακάλυψη του S5-HVS1 έγινε με το Αγγλο-Αυστραλιανό Τηλεσκόπιο (AAT), σε συνδυασμό με τις παρατηρήσεις του δορυφόρου Gaia της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), που επέτρεψε στους αστρονόμους να αποκαλύψουν την πλήρη ταχύτητα του αστέρα και την διαδρομή του από το κέντρο του Γαλαξία.
Αυτά τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στις Μηνιαίες Εκδόσεις της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας του Ηνωμένου Βασιλείου. Η συνεργασία S5 ενώνει αστρονόμους από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τη Χιλή.

«Είμαι πολύ ενθουσιασμένος που αυτό το γρήγορο αστέρι ανακαλύφθηκε από το S5», λέει ο κύριος Kuehn, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του S5. «Ενώ ο κύριος στόχος της S5 είναι να διερευνήσει τα αστρικά ρεύματα που διαταράσσουν τους νάνους γαλαξίες και τις σφαιρικές συστάδες, αφιερώσαμε τους εφεδρικούς πόρους του τηλεσκοπίου για να αναζητήσουμε ενδιαφέροντα αντικείμενα στον Γαλαξία και βρήκαμε κάτι εκπληκτικό ουσιαστικά ‘δωρεάν’. Με τις μελλοντικές μας παρατηρήσεις, ελπίζουμε ότι θα βρούμε ακόμα περισσότερα!».

ΠΗΓΗ: https://phys.org/news/2019-11-runaway-star-galactic-heart-darkness.html?utm_source=nwletter&utm_medium=email&utm_campaign=daily-nwletter

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Φωτογραφία προς την κατεύθυνση του κέντρου του Γαλαξία, από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble. (CC BY 2.0).