Το Spitzer μελετά μια αστρική «παιδική χαρά» με μακρά ιστορία!

Αυτή η εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA δείχνει ένα νέφος στον αστερισμό του Περσέα, μια τεράστια συσσώρευση αερίων και σκόνης που εκτείνεται σε μήκος 500 ετών φωτός. Η αφθονία νέων αστεριών, έχει τραβήξει την προσοχή των αστρονόμων στο νέφος αυτό εδώ και δεκαετίες.

Με την χρήση του συστήματος φωτομέτρησης πολλαπλών ζωνών (Multiband Imaging Photometer - MIPS) του Spitzer λήφθηκε αυτή την εικόνα κατά τη διάρκεια της "ψυχρής αποστολής" του, η οποία διήρκησε από την εκτόξευση του διαστημοπλοίου το 2003 έως το 2009, όταν το διαστημικό τηλεσκόπιο εξάντλησε την παροχή υγρού ηλίου που χρησίμευε για την ψύξη του. (Αυτό σηματοδότησε την αρχή της "θερμής αποστολής" του Spitzer). Το υπέρυθρο φως δεν είναι ορατό από το ανθρώπινο μάτι, αλλά αντικείμενα χαμηλής θερμοκρασίας, από τα ανθρώπινα σώματα μέχρι τα διαστρικά νεφελώματα σκόνης, εκπέμπουν υπέρυθρο φως.

Στην υπέρυθρη ακτινοβολία της σκόνης οφείλεται μεγάλο μέρος της λάμψης του Νέφους του Περσέα. Ομάδες αστεριών, όπως τα φωτεινά σημεία στην αριστερή πλευρά της εικόνας, παράγουν ακόμη περισσότερο υπέρυθρο φως και φωτίζουν τα νέφη που τα περιβάλλουν όπως ο ήλιος φωτίζει τα σύννεφα κατά το ηλιοβασίλεμα. Μεγάλο μέρος της σκόνης εκπέμπει ελάχιστο ή καθόλου ορατό φως (στην πραγματικότητα, η σκόνη απορροφά το ορατό φως) και επομένως δεν θα μπορούσε να αποκαλυφθεί αυτή η μεγαλειώδης εικόνα χωρίς υπέρυθρα παρατηρητήρια όπως το Spitzer.

Στη δεξιά πλευρά της εικόνας υπάρχει μια φωτεινή ομάδα νεαρών αστεριών γνωστή ως NGC 1333, την οποία ο Spitzer έχει φωτογραφήσει πολλές φορές. Βρίσκεται περίπου 1.000 έτη φωτός από τη Γη. Η απόσταση δεν είναι μεγάλη σε σχέση με το μέγεθος του γαλαξία μας, ο οποίος έχει διάμετρο πάνω από 100.000 έτη φωτός. Η εγγύτητα του NGC 1333 και οι ισχυρές εκπομπές υπέρυθρης ακτινοβολίας το κατέστησαν ορατό στους αστρονόμους που χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά όργανα υπερύθρων για την παρατήρηση του ουρανού.

Άλλες ομάδες άστρων που βλέπουμε κάτω από το NGC 1333 σε αυτή την εικόνα έχουν δημιουργήσει ένα συναρπαστικό μυστήριο για τους αστρονόμους: Φαίνεται ότι περιέχουν αστρικά νήπια, εφήβους και ενήλικες. Ένα τέτοιο σύνθετο μίγμα ηλικιών είναι εξαιρετικά περίεργο, σύμφωνα με τη Luisa Rebull, αστροφυσικό του Αρχείου Υπερύθρων Επιστημών της NASA στο Caltech-IPAC που έχει μελετήσει το NGC 1333 και μερικά από τα νεφελώματα κάτω από αυτό. Αν και πολλά άστρα που δημιουργήθηκαν κοντά μεταξύ τους και την ίδια χρονική περίοδο μπορούν να σχηματίσουν πυκνά σμήνη, λόγω της κίνησής τους όσο «γερνούν» τείνουν να απομακρύνονται όλο και περισσότερο.

Η εύρεση ενός τέτοιου συνδυασμού άστρων διαφορετικών ηλικιών δεν ταιριάζει με τις τρέχουσες ιδέες για το πώς εξελίσσονται τα αστέρια. «Αυτή η περιοχή λέει στους αστρονόμους ότι υπάρχει κάτι που δεν καταλαβαίνουμε για το σχηματισμό των αστεριών», δήλωσε η Rebull. Το πρόβλημα που παρουσιάζει αυτή η περιοχή κάνει τους αστρονόμους να επιστρέφουν συχνά σε αυτό.

Μετά τις πρώτες παρατηρήσεις του IRAS (του πρώτου διαστημικού τηλεσκοπίου υπέρυθρης ακτινοβολίας της δεκαετίας του ’80), η περιοχή πλέον έχει καταστεί σαφέστερη, μια διαδικασία που είναι συνηθισμένη στην αστρονομία, είπε η Rebull. Τα νέα όργανα έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία και με τις νέες τεχνικές η εικόνα γίνεται καθαρότερη με κάθε νέα γενιά παρατηρητηρίων. Στις 30 Ιανουαρίου 2020, η NASA θα παροπλίσει το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer, αλλά η κληρονομιά του έχει προετοιμάσει το έδαφος για τα προσεχή παρατηρητήρια, συμπεριλαμβανομένου του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, το οποίο επίσης θα παρατηρεί στο υπέρυθρο φως.

ΠΗΓΗ: https://phys.org/news/2019-12-spitzer-stellar-playground-history.html

Credit: NASA/JPL-Caltech

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ: Οι μετεωρίτεςπαρέχουν πληροφορίες για την αρχή του πλανητικού συστήματος.