Με πόσους τρόπους μπορεί να είστε μονογαμικός;

Credit: Shoshanna B/Caribean couple

«Αναρωτιέμαι», σκέφτεται η Carrie Bradshaw στο 7^ο επεισόδιο του πρώτου κύκλου του «Sex and the City» (και σε κάθε άλλο επεισόδιο της σειράς), «σε μια πόλη όπως η Νέα Υόρκη, με τις άπειρες δυνατότητές της, είναι υπερβολικό να προσδοκώ την μονογαμία;». Στο επεισόδιο του 1998, με τον τίτλο "Οι μονογαμικοί", διερεύνησε τις επιθυμίες και τις αποτυχίες των κύριων χαρακτήρων της σειράς στην μονογαμία. Πάνω από δύο δεκαετίες αργότερα, ο διάλογος γύρω από τις σεξουαλικές πρακτικές και τις ερωτικές σχέσεις φαίνεται να είναι πολύ συνηθισμένος. Αλλά ακόμα και όταν η κοινωνία έχει καταφέρει να αναγνωρίσει τις «ανοικτές σχέσεις», πολλοί από εμάς εξακολουθούν να νιώθουν μπερδεμένοι σχετικά με το τι ακριβώς είναι η μονογαμία.

Τι είναι η Μονογαμία;

«Η μονογαμία ορίζεται ως η σεξουαλική σχέση με αποκλειστικά έναν σύντροφο», λέει η Emily Morse, ειδικός της ανθρώπινης σεξουαλικότητας. «Είναι σίγουρα η πιο διαδεδομένη μορφή σχέσης που διαμορφώνεται στην κοινωνία και προβάλλεται από τα μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, πιστεύω ότι για πολλούς ανθρώπους ο ορισμός μπορεί να είναι περιοριστικός».
«Θα όριζα ως μονογαμικό το άτομο που έχει μόνο έναν σεξουαλικό σύντροφο κάθε φορά», λέει η συγγραφέας και εκπαιδευτικός Carol Queen, η οποίος είναι επίσης σεξολόγος του προσωπικού της εταιρείας σεξουαλικής υγείας και ευχαρίστησης στο Σαν Φρανσίσκο, Good Vibrations. «Ορισμένες μελέτες διαφοροποιούν τη σειριακή μονογαμία από τη δια βίου μονογαμία - δηλαδή μόνο με έναν σύντροφο για όλη την ζωή. Θα μπορούσαμε επίσης να διαφοροποιήσουμε την αμοιβαία μονογαμία από εκείνες τις σχέσεις στις οποίες ένας μόνο εταίρος είναι μονογαμικός καθ 'όλη τη διάρκεια της σχέσης - με αυτή την έννοια ο σύντροφος είναι μονογαμικός, αλλά η σχέση δεν είναι".

Από πού προέρχεται η μονογαμία;

Μόνο το 3 έως 5% των περίπου 5.000 ειδών θηλαστικών επιλέγουν την ισόβια μονογαμία. Οι νυχτερίδες, οι λύκοι και οι κάστορες είναι από τα μονογαμικά θηλαστικά, αλλά είναι σαφώς μειονότητα.

Οι επιστήμονες έχουν διερευνήσει εδώ και καιρό γιατί κάποιο είδος θα επέλεγε την μονογαμική σχέση. Μία θεωρία υποστηρίζει ότι η μονογαμία έχει νόημα από την άποψη του καταμερισμού της εργασίας - δηλ. καθιστά πιο πιθανό και οι δύο γονείς να συμμετέχουν στη γονική μέριμνα - αλλά άλλοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η μονογαμία δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση εγγύηση ίσων ευθυνών. Στην πραγματικότητα, πιστεύεται ότι σε πάνω από το 40% των μονογαμικών ειδών, τα αρσενικά δεν συμμετέχουν στην ανατροφή των παιδιών. Πολλοί πιστεύουν ότι είναι πιο πιθανό, επειδή πολλά μέλη μονογαμικών ειδών τείνουν να ζουν ως επί το πλείστον μοναχικά, να καθίσταται δύσκολο για τα αρσενικά να διασπείρουν τα γονίδιά τους. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι πολύ λογικό και σαφώς οικονομικότερο τα αρσενικά που επιδιώκουν να περάσουν τα γονίδιά τους στις επόμενες γενιές να επιλέγουν ένα θηλυκό και να δεσμευτούν με αυτό. Ρομαντικό;

Είναι η μονογαμία ο κανόνας στις ανθρώπινες σχέσεις;

Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πόσοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο προσδιορίζονται ως μονογαμικοί, αλλά σύμφωνα με μια μελέτη του 2018 (με βάση τα στοιχεία της Εθνικής Έρευνας Σεξουαλικής Υγείας και Συμπεριφοράς που διεξήχθη στις Η.Π.Α.) το 89% των 2.270 ερωτηθέντων δήλωσαν ότι έχουν μονογαμική σχέση (4% ήταν σε ανοιχτή σχέση και το 8% συμμετείχε σε "μη συναινετική μονογαμία" την οποία ορισμένοι απλά θα αποκαλούσαν "εξαπάτηση").

Διαφορετικές «γεύσεις» της μονογαμίας.

Το λεξικό μπορεί να έχει έναν στενό ορισμό του τι σημαίνει μονογαμία, αλλά μπορεί η έννοια να σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους;

Credit: Brett Jordan/Glance

«Σίγουρα, είναι κάτι σχετικό και έχει να κάνει περισσότερο με τον τρόπο που ένα ζευγάρι ορίζει την μεταξύ του σχέση», λέει η Queen. «Για μερικούς, η συναισθηματική μονογαμία δεν είναι τίποτα, για άλλους, είναι η απόλυτη σχέση. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι άνθρωποι προτιμούν ένα πιο «χαλαρό» είδος σχέσης, όπως είναι η «μονογαμική» σύμπραξη, όπου όλες οι άλλες σχέσεις είναι καθαρά σεξουαλικές ή συμφωνίες του τύπου μονογαμία στην ίδια πόλη αλλά όχι έξω από αυτή. Σε άλλες περιπτώσεις η μονογαμία ισχύει μόνο με την αυτοπρόσωπη παρουσία δηλαδή δεν έχουν σημασία τα sexting ή τα online φλερτ και φυσικά ο περίφημος κανόνας: «επιτρέπονται περιστασιακές απιστίες, αρκεί στο ζευγάρι να υπάρχει ειλικρίνεια».

«Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου έζησα μονογαμικά όπως κάνουν οι περισσότεροι από εμάς: αποκλειστική σεξουαλική και συναισθηματική δέσμευση με έναν σύντροφο», λέει η δημοσιογράφος Robin Rinaldi, συγγραφέας του έργου "The Wild Oats Project: One Woman's Midlife Quest for Passion at Any Cost ". «Όταν δοκίμασα ένα ανοιχτό γάμο για ένα χρόνο και βρήκα τον εαυτό μου ανάμεσα σε ανθρώπους που διαμόρφωναν τις σχέσεις τους με διάφορους τρόπους, είδα ότι αυτό που λέμε μονογαμία μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, από την απόλυτη αποκλειστικότητα έως την περιστασιακή σεξουαλική επαφή που δεν έφτανε σε συναισθηματικές (μη σεξουαλικές) δεσμεύσεις και στις οποίες ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι εξακολουθούσαν να θεωρούν τους εαυτούς τους ως πιστούς».

«Όλοι μπορούν να αποφασίσουν ποιος είναι ο ορισμός τους για την μονογαμία», λέει η Morse. «Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να επικεντρώνονται στις φυσικές πτυχές, να μην φιλιούνται ή να έρχονται σε φυσική επαφή με κάποιον άλλον εκτός από τον σύντροφό τους, ωστόσο υπάρχουν συναισθηματικές πτυχές που μπορούν να ενεργοποιηθούν, για παράδειγμα, μπορεί να αναπτυχθούν συναισθήματα για κάποιον άλλον, ή να μοιράζεστε με κάποιον μυστικά της ζωής σας που δεν μοιράζεστε με τον σύντροφό σας κλπ. Είναι όλα σχετικά με την επικοινωνία που έχετε με τον σύντροφό σας και ανάλογα με τα όρια που έχετε θέσει στην σχέση σας. Για μερικούς, ακόμη και το βλέμμα θαυμασμού θα μπορούσε να θεωρηθεί εξαπάτηση, χωρίς να υπάρχει καμιά πρόθεση για οποιαδήποτε άλλη κλιμάκωση».

Εχει η μονογαμία αλλάξει με τα χρόνια ή μήπως εμείς;

«Ο ορισμός της μονογαμίας δεν έχει αλλάξει, αλλά όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν και άλλα μοντέλα σχέσεων και επιλογών», λέει η Morse. «Όπως και με την ίδια την σεξουαλικότητα, οι σχέσεις έχουν ένα ευρύ φάσμα».
Η Queen λέει ότι οι διάφοροι υπο-ορισμοί της μονογαμίας – σειριακή, δια βίου, αμοιβαία κ.λπ. - εξυπηρετούν την εξελισσόμενη κοινωνία. «Όλες αυτές οι παραλλαγές είναι τρόποι να προσπαθήσουμε να αντιληφθούμε τις κοινωνικές αλλαγές», λέει. «Παρόλο που νομίζω ότι υπήρξε μια εποχή που η αμοιβαία δια βίου μονογαμία θεωρήθηκε ότι είναι ο σωστός ορισμός, μεταξύ ορισμένων συντηρητικών κύκλων, φαντάζομαι ότι εξακολουθεί να είναι και καμία από τις παραλλαγές δεν θεωρείται πραγματικά μονογαμία".

Ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι συμπεριφορές έχουν αλλάξει πολύ - έχουμε απλά πιο λεπτομερείς ετικέτες γι 'αυτές. «Δεν σημαίνει ότι όλες οι δια βίου αμοιβαία μονογαμικές σχέσεις ήταν στην πραγματικότητα αμοιβαία μονογαμικές», λέει. «Ιστορικά, οι γυναίκες είχαν λιγότερες ευκαιρίες για να μην είναι μονογαμικές απ'ότι είχαν οι άνδρες».

Ενώ οι σεξουαλικές συμπεριφορές μπορεί να μην έχουν αλλάξει τόσο πολύ όσο νομίζουμε, η Queen πιστεύει ότι οι πιο σύγχρονες ερμηνείες της μονογαμίας οφείλονται στο κοινωνικό πλαίσιο. «Η μονογαμία μπορεί να θεωρηθεί πλέον ένα πιο διαφοροποιημένο φαινόμενο χάρη στις πολιτιστικές αλλαγές που έχουν συμβεί», λέει. «Ο φεμινισμός είχε αρχικά πολλά να πει για αυτό, όπως ότι ο γάμος ήταν μια παγίδα για τις γυναίκες, ειδικά όταν δεν μπορούσαν να πάρουν μια πιστωτική κάρτα ή να αγοράσουν ακίνητα χωρίς ο σύζυγος να προσυπογράψει γι 'αυτό».

Τελικά;

Όσον αφορά την Rinaldi, η χρονιά της σε έναν ανοιχτό γάμο μπορεί να της πρόσφερε μια νέα προοπτική για τις σχέσεις συνολικά, αλλά εξακολουθούν να ισχύουν οι αρχικές απόψεις της για τη μονογαμία. «Ο ορισμός μου παρέμεινε ο ίδιος: η μονογαμία είναι ένας ψυχο-σεξουαλικός δεσμός μεταξύ δύο ατόμων που υπερισχύει των άλλων δεσμών», λέει. «Είναι η προτεραιότητα ενός προσώπου πάνω από όλα τα άλλα. Είναι ο μόνος τρόπος να αναπτυχθεί μια υγιής σχέση, είναι ένας τρόπος που συμβαίνει να είναι και ο καθιερωμένος της κοινωνίας».

Στο τέλος, οι ειδικοί λένε ότι οι ετικέτες είναι ετικέτες και αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι αυτό που οι σύντροφοι σε μια σχέση θεωρούν αποδεκτό, σημαντικό και ειλικρινές. «Νομίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πρέπει να μιλήσουν και να μάθουν περισσότερα για τους άλλους τύπους σχέσεων, πριν βιαστούν να εγκαταλείψουν την μονογαμία», λέει η Morse. «Ασφαλώς η μονογαμία δεν λειτουργεί για όλους και αυτό είναι αποδεκτό, αρκεί με μια σαφή, ανοιχτή επικοινωνία και βεβαιωθείτε ότι έχει και ο υποψήφιος σύντροφός σας την ίδια άποψη».

ΠΗΓΗ: https://people.howstuffworks.com/monogamy.htm

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Licenses: https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/